Monika Horna-Cieślak, Rzecznik Praw Dziecka, zwróciła się  z prośbą do Ministra Edukacji  o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w zakresie nowelizacji ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty  i wprowadzenie regulacji zakazującej stosowania przez szkoły punktowego systemu oceniania zachowania uczniów.

Pani Rzecznik przywołuje zapisy statutowe szkół, które w  swoich  systemach  oceniania zachowania (szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego) wprowadziły zasadę, że ,,ocena klasyfikacyjna zachowania zależy od liczby punktów, jaką uczeń zdobędzie w ciągu całego roku szkolnego za swoje poszczególne zachowania (z których każde jest oceniane albo pozytywnie – wtedy uczeń otrzymuje punkty, albo negatywnie – wtedy uczniowi punkty są odejmowane). W systemach tych określa się listę poszczególnych zachowań uczniów, które są oceniane i określa liczbę punktów (dodatnich lub ujemnych), jaką za dane zachowanie może otrzymać uczeń. Następnie określa się przedziały punktowe dla poszczególnych ocen klasyfikacyjnych zachowania – uczeń, aby otrzymać daną ocenę, musi uzyskać określoną liczbę punktów. Najczęściej przy tym przyjmuje się, że punkty przyznaje się uczniowi przy wpisie tzw. uwagi z zachowania do dziennika. W niektórych szkołach stosuje się także tzw. ocenę wyjściową – jest to ocena klasyfikacyjna, którą uczeń otrzyma, jeśli jego bilans punktów dodatnich i ujemnych na koniec roku szkolnego będzie wynosił 0, a uczeń zakończy rok z „pulą” punktów przyznaną mu na początku roku.’’

Stosowanie takiego systemu w szkołach jest w ocenie Rzecznika Praw Dziecka praktyką niewłaściwą. Punktowy system oceny zachowania jest nieprawidłowy ze względów wychowawczych i pedagogicznych.

Pani Rzecznik zauważa m.in.:

• rola wychowawcy sprowadza się wyłącznie do ustalenia liczby punktów, a następnie odczytania, jaką ocenę określone w statucie szkoły kryteria przypisują do tej liczby punktów, wychowawca zostaje pozbawiony rzeczywistej możliwości ustalenia klasyfikacyjnej oceny zachowania;
• punktowe systemy oceny zachowania bardzo często naruszają prawo ocenianego ucznia oraz pozostałych uczniów z jego oddziału do wyrażenia opinii o klasyfikacyjnej ocenie zachowania;
• w sposób nieuprawniony poszerza się określone ustawą kompetencje nauczycieli innych niż wychowawca oddziału przy ustalaniu oceny zachowania, nauczyciele powinni wyrażać opinię co do klasyfikacyjnej oceny zachowania, a nie ją aktywnie współkształtować w takiej formie, w jakiej dzieje się to przy obowiązywaniu punktowego systemu oceny zachowania uczniów;
• punktowe systemy oceniania zachowania mogą naruszać prawa uczniów z niepełnosprawnościami oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym.

Panią Rzecznik poparł w odrębnym piśmie skierowanym do MEN Jan Gawroński, Społeczny Zastępca Rzecznika Praw Dziecka. Napisał ,,W większości szkół i placówek oświatowych my młodzi często spotykamy się z niegodnymi praktykami określonymi w statutach szkół w odniesieniu do kryteriów oceniania zachowania, które są niezgodne z Konwencją o Prawach Dziecka i Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych’’.

Źródło:

• brpd.gov.pl
• Pismo RPD do MEN
• Pismo J. Gawrońskiego do MEN