Po wakacyjnej (nieco wydłużonej 😊, no ale cóż – wrzesień w szkole to ogrom pracy, w tym również tej niezaplanowanej) przerwie wracamy z naszym cyklem znanym uważnym Czytelnikom doskonale. Od kilku lat co jakiś czas polecamy różnorodne lektury. Nie jesteśmy zawodowymi krytykami – to pozycje, które z bardzo różnych przyczyn, zwróciły nasz uwagę: zainteresowały, pobudziły do refleksji lub działania, wywołały emocje. Dlatego chcielibyśmy aby poznali je również nasi Czytelnicy. Dziś wyjątkowo monotematycznie. Trzy pozycje o jednym, znanym wszystkim nauczycielom zaburzeniu, jakim jest ADHD.

To zaburzenie neurorozwojowe objawiające się trudnościami z koncentracją, impulsywnością i nadmierną aktywnością lub przeciwnie — przewagą nieuwagi; symptomy muszą występować w różnych sytuacjach i wpływać na codzienne funkcjonowanie, a rozpoznanie stawia się na podstawie obserwacji behawioralnej i wywiadu specjalistycznego.

Polecamy trzy różne książki, bo każda z nich daje inną perspektywę potrzebną do zrozumienia i praktycznego wspierania osób z ADHD.

Pierwsza to klasyczny poradnik Russella A. Barkleya „ADHD. Podjąć wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców” — to rozbudowane kompendium napisane przez specjalistę o międzynarodowej renomie, które łączy aktualną wiedzę neurobiologiczną z konkretnymi strategiami wychowawczymi i terapeutycznymi dla dzieci i młodzieży; znajdziemy w nim wyjaśnienie mechanizmów deficytów wykonawczych, przykładowe scenariusze interwencji oraz praktyczne narzędzia dla domu i szkoły, dlatego książka ta służy przede wszystkim rodzicom i nauczycielom szukającym sprawdzonych metod postępowania i ugruntowanej wiedzy.

Druga pozycja to reportażowo-opisowa książka Jacka Hołuba „Niegrzeczne. Historie dzieci z ADHD, autyzmem i zespołem Aspergera”, która zamiast poradnikowych instrukcji zabiera czytelnika w osobiste historie rodzin mierzących się z diagnozą i piętnem społecznego niezrozumienia.  Tekst pokazuje, jak trudne bywają codzienne sytuacje, jak działają instytucje i szkoła oraz jak często „niegrzeczne” zachowanie ma głębsze przyczyny niż brak dyscypliny. Ta książka pomaga budować empatię i poszerza perspektywę — jest szczególnie wartościowa dla nauczycieli, pracowników opieki i rodziców, którym potrzeba kontekstu społecznego i emocjonalnego obok suchych wskazówek.

Trzeci tytuł to „Neuroróżnorodny umysł. Jak odnaleźć siebie po diagnozie ADHD i spektrum autyzmu” autorstwa Kai Tomczyk, adresowany głównie do osób dorosłych po diagnozie lub podejrzewających u siebie neuroróżnorodność; autorka łączy informacje o tym, jak diagnoza wpływa na poczucie tożsamości, z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi samowiedzy, radzenia sobie z trudnościami codziennymi i poszukiwania wsparcia. Książka ma charakter pomocowy i emancypacyjny — pomaga zrozumieć własne wzorce funkcjonowania, znaleźć strategie organizacyjne i zadbać o samopoczucie, dlatego będzie cennym lekturą przede wszystkim dla samych osób z ADHD, ale też dla ich partnerów i specjalistów chcących lepiej rozumieć doświadczenia dorosłych pacjentów.

Dlaczego akurat te trzy książki? Barkley daje podstawy naukowe i gotowe rozwiązania praktyczne, Hołub uczy empatii przez historie, a Tomczyk pokazuje, jak żyć po diagnozie — razem tworzą pełniejszy obraz: od wiedzy medycznej i wychowawczej, przez rzeczywistość społeczną, do osobistego doświadczenia dorosłych. Rodzicom przydadzą się konkretne techniki zarządzania zachowaniem i strategie wspierania nauki, nauczycielom pomoże zrozumienie kontekstu i adaptacja metod pracy z uczniem, a osobom z ADHD najbardziej posłuży lektura, która potwierdza, że ich trudności mają podstawy neurobiologiczne i że możliwe są strategie poprawiające jakość życia.

Każda z tych książek ma też inne zalety praktyczne: Barkley to podręcznik, do którego można wracać po konkretne techniki i plany, Hołub otwiera rozmowę o stygmacie i zachęca do zmian systemowych, a Tomczyk dostarcza narzędzi autorefleksji i wskazówek samoopiekowych. Jeśli zależy nam na kompleksowym rozumieniu ADHD w naszym szkolno-nauczycielskim kontekście, połączenie lektury poradnika, reportażu i książki dla dorosłych daje solidny zestaw wiedzy, empatii i praktycznych umiejętności przydatnych w pracy z dziećmi i dorosłymi z tym zaburzeniem.

Zatem zachęcamy do lektury!