W kilku aktach prawnych, m.in. rozporządzeniach o organizacji i udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej ustawodawca wymienia pięciu specjalistów zatrudnianych w szkole, wraz z ich zadaniami. Warto mieć świadomość, że są to zadnia ogólne, które muszą być odpowiednio przeredagowane i sformułowane adekwatnie do potrzeb tej konkretnej placówki, jej specyfiki, wielkości, miejsca, gdzie się znajduje, a przede wszystkim do potrzeb uczniów i kadry.
Zatem przyjrzymy się najważniejszym zadaniom pedagoga i psychologa, logopedy, doradcy zawodowego oraz terapeuty pedagogicznego.
   Pedagog i psycholog w literaturze przedmiotu, to dwa różne pojęcia, związane z innymi zadaniami i funkcjami oraz sposobami i metodyką pracy. Jednak w szkolnym wydaniu, zadania pedagoga i psychologa na siebie nakładają się, co oznacza, iż osoby zatrudnione na tych stanowiskach wzajemnie się uzupełniają i wspierają w realizacji zadań. Specjaliści ci prowadzą badania i działania związane z diagnozowaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży, rozpoznawaniem i zapobieganiem uzależnieniom i zachowaniom „trudnym” oraz udzielają pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, ich rodzicom i nauczycielom. Pedagog
i psycholog inicjują i prowadzą też działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych.
   Logopeda w ramach swoich obowiązków prowadzi badania przesiewowe w celu ustalenia stanu mowy oraz poziomu rozwoju językowego uczniów; realizuje zajęcia logopedyczne dla uczniów oraz porady i konsultacje dla rodziców i nauczycieli w zakresie stymulacji rozwoju mowy uczniów i eliminowania jej zaburzeń. Ponadto podejmuje działania zapobiegające powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami uczniów.
   Doradca zawodowy w szczególności prowadzi zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów i współpracuje w tym zakresie z nauczycielami.
   Terapeuta pedagogiczny to bardzo pojemne określenie. Odnajdziemy tutaj różnorodne specjalizacje np. terapia z zakresu zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, z integracji sensorycznej, alternatywnych i wspomagających metod komunikacji, orientacji przestrzennej, arteterapii, hipoterapii czy biblioterapii.
Według ustawodawcy podstawowe zadanie terapeuty pedagogicznego to prowadzenie badań diagnostycznych uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się w celu rozpoznawania trudności oraz monitorowania efektów oddziaływań, wraz z prowadzeniem profilaktyki w tym zakresie. Ponadto prowadzenie – wspomnianych powyżej – zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym.
   Wymienieni specjaliści są zatem odpowiedzialni za udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, a także za wspieranie wszystkich pozostałych nauczycieli w doborze efektywnych sposobów wsparcia uczniów, niezależnie od przyczyn ich problemów i obszarów trudności – tkwiących w samych uczniach czy też w środowisku, w którym uczeń funkcjonuje.
   Zapewne bieżący rok szkolny – z doświadczeniami kilkumiesięcznej edukacji zdalnej ubiegłego roku oraz wzrastającymi objawami pandemii – to wyjątkowy okres, wymagający od wszystkich dorosłych uważności na emocje, uczucia młodego pokolenia, dodatkowej troski i empatii. Wielu szkolnych specjalistów winno zaplanować dodatkowe działania wspierające, związane z pandemiczną sytuacją: jak sobie radzić z brakiem towarzystwa np. w przypadku edukacji zdalnej, z ograniczeniami i obostrzeniami wprowadzanymi w przestrzeni społecznej, z trudnym zachowaniem lub nawet z toksycznym oddziaływaniem zdenerwowanych, zmęczonych dorosłych / rodziców/; jak realizować swoje pasje, dbać o relacje z rówieśnikami, jak i gdzie poszukiwać pomocy. Te i szereg innych zagadnień winny być szkolną codziennością, tematyką często wprowadzaną – zamiast nadmiernych wymagań dydaktycznych, w postaci sprawdzianów, klasówek i „kolekcjonowania” ocen. Dzień bez sprawdzianu, klasówki, testu to niej jest dzień stracony. Ale dzień bez rozmowy z uczniem o tym: co czuje, co go martwi, z czym sobie nie radzi, gdzie widzi przyczynę kłopotów czy trudności, co powoduje „doła” i często wręcz samobójcze myśli…

Tymi, którzy powinni taką ścieżkę wskazywać, oswajać trudną rzeczywistość, są właśnie szkolni specjaliści, wspierający swoim profesjonalizmem nauczycieli – „przedmiotowców” oraz samych uczniów i ich rodziców. Dziś koniecznie należy zredefiniować role i zadania pedagoga, psychologa czy terapeuty pedagogicznego w każdej szkole.