26 stycznia 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniający rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Projekt został skierowany do uzgodnień i konsultacji publicznych. W ramach opiniowania swoje stanowiska zgłosili miedzy innymi: Prezes UODO, Regionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność w Białymstoku, Rzecznik Praw Dziecka, ZNP. Rzecznik Praw Obywatelskich uznał, że zakaz zadawania prac domowych jest ingerencją w autonomię nauczyciela. Podobną opinię zaprezentowało ZNP. Z kolei Konferencja Rektorów Uczelni Pedagogicznych zauważyła, że otrzymuje liczne sygnały o nadmiernym obciążeniu uczniów pracą domową i uznaje te informacje za niepokojące i warte solidnego zbadania. Wolna Szkoła zwróciła uwagę, że w prawie oświatowym nie ma definicji pracy domowej, zatem nie powinno się eliminować jej z praktyki szkolnej poprzez ustawowy zakaz lub ograniczenie. Natomiast nauczyciele, którzy wzięli udział w sondzie Sieci Organizacji Społecznych SOS dla Edukacji w przeważającej większości – 82% – uznali, że prace domowe są potrzebne.
Od opublikowania projektu pojawiło się w przestrzeni publicznej wiele opinii, zgłoszono liczne uwagi i tak jak przed ogłoszeniem projektowanej zmiany nadal są przeciwnicy i zwolennicy przedstawiający argumenty za swoimi racjami.
22 marca nastąpił na tym etapie formalny koniec debaty, ponieważ Minister Edukacji, Barbara Nowacka, podpisała rozporządzenie i skierowała je do publikacji w Dzienniku Ustaw RP. Minister powiedziała: ,,Dzięki temu rozwiązaniu uczniowie będą mieli więcej czasu na utrwalanie wiedzy, przygotowanie się do sprawdzianów, czytanie książek, a także, co bardzo ważne, realizację swoich pasji i odpoczynek.’’
W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2572) wprowadza się następującą zmianę:
- dodaje się § 12a w brzmieniu:
,, 1. W ramach oceniania bieżącego z zajęć edukacyjnych w szkole podstawowej:
1) w klasach I–III nauczyciel nie zadaje uczniowi:
- a) pisemnych prac domowych, z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających motorykę małą,
- b) praktyczno-technicznych prac domowych – do wykonania w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych;
2) w klasach IV–VIII nauczyciel może zadać uczniowi pisemną lub praktyczno-techniczną pracę domową do wykonania w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych, z tym że nie jest ona obowiązkowa dla ucznia i nie ustala się z niej oceny.
- Ćwiczenia usprawniające motorykę małą, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są obowiązkowe dla ucznia i nauczyciel może ustalić z nich ocenę.
- W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nauczyciel sprawdza wykonaną przez ucznia pisemną lub praktyczno-techniczną pracę domową i przekazuje mu informację, o której mowa w § 12’’ to znaczy, że zgodnie z funkcją oceniania bieżącego nauczyciel będzie przekazywał uczniowi informację zwrotną na temat tej pracy: co uczeń zrobił dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.
W uzasadnieniu nowelizacji określono, że przez „pisemne i praktyczno-techniczne prace domowe” należy rozumieć w szczególności dłuższe wypowiedzi pisemne (np. rozprawka, streszczenie), wypełnianie zeszytu ćwiczeń, rozwiązywanie zadań matematycznych, czy przygotowywanie prac w rodzaju makiet, modeli, prezentacji multimedialnych itp.
Jednocześnie spośród pisemnych prac domowych, których nauczyciel nie będzie zadawać w klasach I–III szkoły podstawowej dla dzieci i młodzieży, będą wyłączone prace domowe w postaci ćwiczeń, które mają za zadanie usprawnianie motoryki małej. Zdolność do pisania wyraźnych liter i cyfr jest zależna od precyzyjnych ruchów ręki. Dzięki rozwiniętej motoryce małej dziecko może bardziej efektywnie ćwiczyć i rozwijać te umiejętności. Ze względu na istotność rozwoju motoryki małej na etapie edukacji wczesnoszkolnej zadecydowano o pozostawieniu możliwości tego rodzaju ćwiczeń również w ramach pracy domowej w klasach I–III szkoły podstawowej dla dzieci i młodzieży, w tym przesądzono, że tego rodzaju praca domowa będzie obowiązkowa dla ucznia, a nauczyciel będzie mógł ustalić z nich ocenę.
Nowe przepisy nie oznaczają zniesienia obowiązku uczenia się w domu, tj. nauki czytania w przypadku najmłodszych uczniów, czytania lektur, przyswojenia określonych treści, słówek z języków obcych, czy powtarzania materiału omówionego podczas lekcji itp. Zdaniem ME miejscem, w którym uczniowie, zwłaszcza młodsi, powinni zdobywać wiedzę i umiejętności jest przede wszystkim szkoła.
Regulacje dotyczące prac domowych wchodzą w życie 1 kwietnia br.
Ponadto rozporządzenie wprowadza – od września br. – rezygnację z wliczania ocen z etyki i religii, czyli dwóch przedmiotów nieobowiązkowych, do średniej ocen rocznych. Celem zmiany jest zapewnienie uczniom równych szans w uzyskiwaniu średniej ocen.
Źródło:
- gov.pl
- rcl.gov.pl
- rp.pl
- glos.pl
- Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 22 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych
