Coraz częściej do szkół w różnych miejscowościach – małych i dużych trafiają uczniowie cudzoziemscy lub uczniowie będący obywatelami polskimi, ale ze względu na wcześniejsze kształcenie za granicą, mają różnorodne trudności z odnalezieniem się w polskiej szkole.
Jak wspierać takiego ucznia, jak zorganizować naukę, do której klasy przypisać?
Na te i inne pytania musi znać odpowiedź dyrektor każdej placówki. Podstawą prawną są zapisy w Ustawie Prawo oświatowe, gdzie w artykule 165 znajdziemy informacje o możliwości korzystania z powszechnej, nauki i opieki w publicznych szkołach podstawowych, publicznych szkołach artystycznych na warunkach dotyczących obywateli polskich – do ukończenia 18 lat lub ukończenia szkoły ponadpodstawowej. Ponadto osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego oraz możliwości korzystania też z dodatkowych zajęć wyrównawczych w zakresie przedmiotów nauczania organizowanych przez organ prowadzący szkołę, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy.
Wszystkie szczególne rozwiązania znajdziemy w rozporządzeniu MEN z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. 2017 r. poz. 1655 ze zm. – tekst jednolity Dz. U. z 2020 r., poz. 1283.)
Jak kwalifikować do klasy?
Kwalifikacja ucznia przybywającego z zagranicy do odpowiednej klasy odbywa się na podstawie dostarczonych przez rodzica dokumentów (ich szczegółowe określenie znajduje się w cytowany rozporządzeniu) lub także z uwzględnieniem wieku ucznia lub opinii rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia wyrażonej w formie ustnej lub pisemnej.
Jeżeli uczeń przybywający z zagranicy nie może przedłożyć dokumentów, zostaje zakwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr lub rok kształcenia oraz przyjęty do publicznej szkoły lub publicznej placówki artystycznej na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.
W miarę możliwości dokumenty, na podstawie których dziecko/uczeń przyjmowani są do przedszkola/szkoły winny być przetłumaczone na język polski. Warto podkreślić, że prawo nie wymaga, aby był to tłumacz przysięgły.
Po przyjęciu do szkoły, uczeń może korzystać z dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego, które są prowadzone indywidualnie lub w grupach w wymiarze pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, nie niższym niż 2 godziny lekcyjne tygodniowo.
Ponadto jeśli w odniesieniu konkretnego ucznia nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne z danego przedmiotu stwierdzi konieczność uzupełnienia różnic programowych z tego przedmiotu, organ prowadzący szkołę organizuje w szkole dodatkowe zajęcia wyrównawcze z tego przedmiotu. Dodatkowe zajęcia wyrównawcze z danego przedmiotu są prowadzone indywidualnie lub w grupach, w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z tego przedmiotu, w wymiarze 1 godziny lekcyjnej tygodniowo. Łączny wymiar wszystkich zajęć dla jednego ucznia, nie może przekroczyć 5 godzin tygodniowo.
Warto jeszcze przypomnieć, iż uczniowie ci, korzystają na egzaminach zewnętrznych z udogodnień, które określa coroczny komunikat dyrektora CKE oraz zapisy w Ustawie o systemie Oświaty.
Zapewne zupełnie innym tematem są zasady pracy i wspieranie ucznia cudzoziemskiego, często nie znającego języka polskiego w całym systemie tej konkretnej placówki.