Uniwersytet SWPS, Fundacja UNIQA oraz zespół RESQL opracowały raport „Obraz bullyingu w szkołach ponadpodstawowych", który prezentuje wyniki badania przeprowadzonego z udziałem 18590 uczniów z 96 szkół ponadpodstawowych. Są to placówki, które wdrożyły system przeciwdziałania bullyingowi. Raport pokazuje problem bullyingu i dostarcza istotnych wskazówek do walki z tym zjawiskiem.
Autorzy raportu podkreślają, że bullying nie jest zjawiskiem marginalnym, dotyczy wszystkich szkół bez względu na ich lokalizację, wielkość miejscowości i wielkość szkoły, czy poziom zdawalności matury. Jak wynika z przedstawionych badań, prawie w każdej klasie szkoły ponadpodstawowej znajduje się uczeń lub uczennica doświadczający przemocy rówieśniczej raz w tygodniu.
Wybrane dane z raportu:
- 62% uczniów deklaruje, że doświadcza bullyingu przynajmniej czasami;
- bullying rzadko przybiera postać fizycznej przemocy;
- 24% uczniów deklaruje wysokie bądź bardzo wysokie poczucie osamotnienia, ponad 6000 uczniów w 96 szkołach deklaruje poczucie całkowitego osamotnienia i izolacji.
Bullying, według ekspertów, jest problemem ogólnosystemowym, a nie zależnym od specyfiki pojedynczej placówki. Znacznie większe znaczenie ma klimat w klasie. Szkoły, w których uczniowie czują się wspierani i zintegrowani, w mniejszym stopniu doświadczają przemocy. Z kolei klasy charakteryzujące się wzajemnym dokuczaniem i brakiem wsparcia są bardziej narażone na występowanie przemocy.
Autorzy raportu przypominają, że bullying jest formą przemocy rówieśniczej, którą charakteryzuje:
- intencjonalność;
- nierównowaga sił;
- powtarzalność;
- obecność świadków.
Zachowania bullyingowe to:
- bullying fizyczny;
- bullying werbalny;
- bullying relacyjny;
- bullying materialny;
- bullying seksualny.
Formą bullyingu jest cyberbullying.
Autorzy podkreślają negatywne konsekwencje przemocy rówieśniczej. Należą do nich:
- ogólne obniżenie dobrostanu;
- trudności funkcjonowania w relacjach;
- lęki społeczne;
- depresję czy myśli samobójcze;
- obniżenie wyników w nauce.
Raport zawiera ważne zalecenia dla szkół:
- obowiązkowy system monitorowania i reagowania – każda szkoła powinna posiadać narzędzia umożliwiające szybkie identyfikowanie przypadków bullyingu i skuteczną pomoc uczniom;
- szkolenia dla nauczycieli – rozwijanie umiejętności budowania bezpiecznej i wspierającej atmosfery w klasie;
- edukacja rówieśnicza i działania integracyjne – budowanie postaw empatii i współpracy wśród uczniów.
Każda szkoła również może wdrożyć system RESQL zgłaszając się do programu do 25 kwietnia 2025 r. RESQL to innowacyjny system wspierający szkoły w walce z problemem przemocy rówieśniczej, stworzony przez naukowców z Uniwersytetu SWPS we współpracy z uczniami, nauczycielami, dyrektorami i rodzicami. Już ponad 250 placówek w całej Polsce korzysta z tego narzędzia.
Źródło:
- raport ,,Obraz bullyingu w szkołach ponadpodstawowych"
- fundacjauniqa.pl
- swps.pl
- resqol.pl
