W przedstawionym projekcie (16.09.2025) zaprezentowano kompetencje fundamentalne, które stanowią podstawę procesu rozwoju i edukacji. Ich zdobywanie i doskonalenie stanowi warunek konieczny funkcjonowania w różnych sytuacjach życiowych oraz dalszej nauki, w tym budowania wiedzy oraz rozwijania kompetencji przekrojowych i sprawczości.
Do kompetencji fundamentalnych należą:
- kompetencje językowe;
- kompetencje matematyczne;
- kompetencje cyfrowe;
- kompetencje ruchowe.
Rozwijanie kompetencji fundamentalnych jest zadaniem wszystkich nauczycieli. To proces ciągły, prowadzony od przedszkola do szkoły ponadpodstawowej. Następnie eksperci umieścili w podstawie programowej kompetencje przekrojowe. Są to zdolności do efektywnego działania w różnych sytuacjach w przedszkolu i poza nim, także w życiu społecznym, poprzez zastosowanie w praktyce wiedzy, umiejętności i postaw rozwijanych w przedszkolu. Dzieci w naturalny sposób rozwijają swoje kompetencje przekrojowe w trakcie zabawy oraz w sytuacjach edukacyjnych tworzonych przez nauczyciela.
Kompetencje przekrojowe przekładają się na osiągnięcia dzieci kończących wychowanie przedszkolne:
- do kompetencji poznawczych należą:
- rozwiązywanie problemów,
- krytyczne myślenie,
- kreatywne myślenie;
- do kompetencji społecznych należą:
- współpraca,
- dbanie o innych;
- do kompetencji osobistych należą:
- kierowanie sobą,
- dbanie o siebie.
Stwarzanie dzieciom warunków do rozwoju ich kompetencji przekrojowych jest wspólnym zadaniem wszystkich nauczycieli.
Trzecia część przedstawionego tekstu dotyczy sprawczości, którą dzieci w przedszkolu rozwijają poprzez:
- podejmowanie inicjatywy i decyzji w sprawach związanych z własną aktywnością, głównie zabawową;
- udział w podejmowaniu decyzji dotyczących grupy przedszkolnej;
- wykorzystywanie wiedzy i umiejętności do rozwiązywania codziennych problemów;
- samodzielne lub zespołowe prowadzenie obserwacji, badań, eksperymentów i doświadczeń;
- prezentowanie własnej wiedzy i umiejętności oraz efektów swojej pracy;
- dzielenie się wiedzą i umiejętnościami, w tym wzajemne inspirowanie i uczenie się;
- zaangażowanie w realizację indywidualnych lub grupowych projektów edukacyjnych;
- refleksję o własnych działaniach oraz przyjmowanie i udzielanie informacji zwrotnej;
- samodzielne pogłębianie wiedzy i umiejętności oraz rozwijanie zainteresowań;
- zaangażowanie w inicjatywy na rzecz dobra wspólnego i pomoc dla innych.
Projekt określa również:
- zadania przedszkola;
- sposób organizowania środowisk edukacyjnych;
- osiągnięcia na koniec wychowania przedszkolnego:
- obszar społeczny: Buduję relacje, działam z innymi i dla innych,
- obszar osobisty: Poznaję siebie, kieruję sobą, wybieram dobro,
- obszar językowy: Komunikuję się ze światem,
- obszar matematyczny: Odkrywam matematykę wokół siebie,
- obszar przyrodniczy: Odkrywam przyrodę i dbam o nią,
- obszar techniczny: Poznaję technikę przez działanie,
- obszar cyfrowy: Przygotowuję się do bezpiecznego funkcjonowania w społeczeństwie cyfrowym
- obszar ruchowy: Rozwijam się w ruchu, dbam o zdrowie i bezpieczeństwo
- wymagania w zakresie doświadczeń edukacyjnych;
- warunki i sposób realizacji.
Projekt dostępny na stronie internetowej IBE.
Źródło:
- ibe.edu.pl
