Nowy nadzór pedagogiczny stał się faktem.

3 września 2021 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1618 opublikowano rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 września 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Rozporządzenie zostało podpisane przez Ministra Edukacji i Nauki w poniedziałek, 30 sierpnia. 31 sierpnia dokument został przekazany do podpisu innym ministrom, w porozumieniu z którymi wydawane jest przedmiotowe rozporządzenie, tj. Ministrowi Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Ministrowi Sprawiedliwości, Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministrowi Klimatu i Środowiska, Ministrowi Infrastruktury, Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministrowi Obrony Narodowej, Ministrowi Cyfryzacji.

Z rozporządzenia usunięto ewaluację zewnętrzną całościową i problemową oraz ewaluację wewnętrzną. Wyeliminowano także monitorowanie.

W uzasadnieniu rozporządzenia napisano, że potrzeba jego nowelizacji ,,wynika z dotychczasowych doświadczeń związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego w formie ewaluacji. W opinii środowisk i osób związanych z nadzorem pedagogicznym korzyści z realizacji tej formy nadzoru pedagogicznego są niewspółmierne do nakładu czasu i pracy koniecznych do przeprowadzenia badania ewaluacyjnego.” Zdaniem ustawodawcy rezygnacja z ewaluacji i włączenie obszarów pracy szkoły, które dotychczas były badane w ramach ewaluacji, do zakresu kontroli pozwoli na ocenę działalności szkół i placówek nie tylko pod kątem zgodności ich działania z przepisami prawa, ale też prawidłowości realizacji procesów kształcenia i wychowania oraz efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły i placówki.

Po wejściu w życie rozporządzenia nadzór pedagogiczny będzie sprawowany w dwóch formach:

1. kontroli;
2. wspomagania.

Kontrola będzie prowadzona w szkole lub placówce, odpowiednio do zakresu nadzoru pedagogicznego wynikającego z art. 55 ustawy – Prawo oświatowe, w celu oceny:

1. stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki;
2. przebiegu procesów kształcenia i wychowania w szkole lub placówce;
3. efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.

W rozporządzeniu dodano § 4a w brzmieniu:

,,Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może występować do dyrektora szkoły lub placówki o przekazanie informacji i danych dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.”.

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, jak i dyrektor szkoły lub placówki są zobowiązani dostosować opracowane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia plany nadzoru pedagogicznego do zmian wynikających z podpisanego rozporządzenia. Mają na to na to 30 dni od dnia wejścia w życie tego aktu prawnego.

,, § 2. Plany nadzoru pedagogicznego opracowane na rok szkolny 2021/2022 na podstawie dotychczasowych przepisów należy dostosować do przepisów rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia”.

Czy wprowadzone zmiany odbiurokratyzują szkołę? Czas i sposób realizacji kontroli pokaże.

Warto też zauważyć, że plany nadzoru pedagogicznego kuratorów oświaty zaprezentowane do 31 sierpnia b.r. zostały opracowane między innymi na podstawie dokumentu: ,,Założenia do opracowania planu nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2021/2022, przekazane przez Ministra Edukacji i Nauki pismem DKO-WNP.4092.64.2021.DB z 25 sierpnia 2021 r.”.

Pozostaje otwartym pytanie czy i kiedy nastąpi zmiana rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek – t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2198. W przywołanym rozporządzeniu, które zawiera między innymi wymagania wobec szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych, szkół artystycznych, placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego pozostała i ewaluacja, i monitorowanie.

Tak brzmi charakterystyka wymagania nr 8:

,,W szkole lub placówce analizuje się wyniki egzaminów, wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych, odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki.
Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania służące jakości procesów edukacyjnych.
Działania te są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeb – modyfikowane.”