Przedstawiony projekt zmian w ustawie Prawo oświatowe i innych ustaw z 15 marca 2023 roku zapowiada wprowadzenie do systemu oświaty nowego rodzaju placówki – branżowego centrum umiejętności (BCU), która będzie zaawansowaną technologicznie placówką kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej dziedzinie zawodowej.
Celem proponowanych zmian jest przygotowanie kadr na potrzeby nowoczesnej gospodarki i funkcjonowania w sytuacjach kryzysowych, przez wzmocnienie oraz konsolidację działań na rzecz rozwoju umiejętności i kwalifikacji w trzech obszarach:
- kształcenia zawodowego;
- szkolnictwa wyższego;
- uczenia się przez całe życie;
a tym samym rozwój szkolnictwa branżowego w Polsce.
BCU stanie się nowym rodzajem publicznej lub niepublicznej placówki umożliwiającej uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji lub zmianę kwalifikacji zawodowych. Branżowe centra umiejętności będą placówkami wspierającymi współpracę szkół, placówek i uczelni z pracodawcami, umożliwiającymi zwiększanie transferu wiedzy i nowych technologii do szkół, placówek i uczelni. Będą pomocne w procesie upowszechniania transformacji ekologicznej i cyfrowej. Ich rolą będzie również wspieranie placówek oświatowych w realizacji doradztwa zawodowego w zakresie jednej z dziedzin zawodowych.
Dziedziny zawodowe oraz zawody do nich przyporządkowane zostaną ustalone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i ogłoszone w formie obwieszczenia.
W założeniu ustawodawcy BCU uzupełnią istniejącą obecnie ofertę kształcenia zawodowego na poziomie szkolnictwa ponadpodstawowego i szkolnictwa wyższego. Te bowiem oferują wsparcie wyłącznie dla uczniów w ramach kształcenia zawodowego na poziomie szkolnictwa ponadpodstawowego oraz kursy zawodowe w ściśle określonym, wąskim zakresie. Nie doskonalą też nauczycieli. Zgodnie z zamysłem zaprezentowanym w projekcie BCU będą stanowiły kompleksowe miejsce rozwoju nie tylko dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, ale również dla studentów, doktorantów, pracowników branż i innych osób dorosłych, w tym osób potrzebujących przekwalifikowania się. Będą także wsparciem dla nauczycieli i wykładowców w zakresie rozwoju ich warsztatu pracy.
W związku z pojawieniem się w systemie oświaty nowej placówki w ustawie z 14 grudnia 2016 roku proponuje się wprowadzenie następujących zmian:
- określenie miejsca i roli BCU w systemie oświaty;
- wskazanie organu prowadzącego;
- wprowadzenie jako warunku utworzenia BCU konieczności nawiązania porozumienia przez organ prowadzący publiczne lub niepubliczne BCU z organizacja branżową właściwą dla danej dziedziny zawodowej w zakresie której BCU będzie funkcjonowało i prowadziło swoja działalność;
- określenie planu rozwoju sieci BCU;
- wprowadzenie obowiązku powołania rady BCU, w skład której będą wchodzić m.in. pracodawcy z sektora MŚP, partnerzy społeczni oraz przedstawiciele regionalnych i lokalnych organów samorządu terytorialnego;
- wprowadzenie w ramach kształcenia ustawicznego nowej formy pozaszkolnej w postaci branżowego szkolenia zawodowego przeznaczonej do prowadzenia wyłącznie przez BCU;
- wskazanie form pozaszkolnych możliwych do prowadzenia przez BCU;
- umożliwienie uzyskania przez BCU akredytacji na kształcenie ustawiczne prowadzone w formach szkolnych przeznaczonych dla BCU.
Projekt z 15 marca 2023 roku przewiduje ponadto wprowadzenie następujących zmian w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela:
- wskazanie BCU jako dodatkowego miejsca odbywania szkoleń branżowych przez nauczycieli kształcenia zawodowego, umożliwiających m. in. doskonalenie tych nauczycieli w zakresie korzystania z nowych technologii;
- wyłączenie nauczycieli zatrudnionych w BCU z obowiązku uczestniczenia w szkoleniach branżowych.
Szereg zmian dotyczy również ustawy z dnia 22 grudnia 2015 roku o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
Więcej szczegółów na stronie legislacja.rcl.gov.pl.