17 marca 2021 roku ukazało się rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie egzaminu maturalnego – Dz. U. z 2021 r. poz. 482. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania egzaminu maturalnego dla absolwentów posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe.

Egzamin maturalny pełni trzy zasadnicze funkcje:

1. stanowi poświadczenie osiągnięcia przez absolwenta wymaganego prawem poziomu wiadomości i umiejętności w zakresie:
   1) języka polskiego, matematyki i wybranego języka obcego nowożytnego – w przypadku zdania wszystkich egzaminów obowiązkowych w części pisemnej (na poziomie podstawowym) oraz w części ustnej (bez określania poziomu),
   2) jednego wybranego przedmiotu w części pisemnej na poziomie rozszerzonym, a w przypadku języków obcych nowożytnych – na poziomie rozszerzonym albo dwujęzycznym;
2. określa poziom wykształcenia ogólnego absolwentów w zakresie przedmiotów, z których przystępowali do egzaminów;
3. zastępuje egzamin wstępny do szkół wyższych, które wykorzystują wyniki egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów – przede wszystkim na poziomie rozszerzonym – jako kryteria w procesie rekrutacji.

Egzamin maturalny nie jest obowiązkowy, co oznacza, że każdy absolwent szkoły ponadpodstawowej samodzielnie podejmuje decyzję o przystąpieniu do niego.

Zdany egzamin maturalny nie stanowi gwarancji przyjęcia na wybrany kierunek studiów. Warunki rekrutacji określa senat każdej uczelni, a próg punktowy, od którego w danym roku akademickim są przyjmowani kandydaci, może być różny w kolejnych latach akademickich. Warto podkreślić, że uczelnia może przeprowadzać dodatkowe egzaminy wstępne. Egzaminy te nie mogą jednak dotyczyć przedmiotów objętych egzaminem maturalnym.

Nowe zasady egzaminu maturalnego będą przeprowadzane począwszy od roku szkolnego:
2022/2023 – dla absolwentów 4-letniego liceum ogólnokształcącego;
2023/2024 – dla absolwentów 5-letniego technikum;
2023/2024 – dla absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej.

Abiturienci będą musieli obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego (obligatoryjne są na poziomie podstawowym, chętni mogą je zdawać także na rozszerzonym) oraz do jednego pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru (chętni będą mogli przystąpić do nie więcej niż pięciu takich egzaminów).

Obowiązkowe są też dwa egzaminy ustne z języka polskiego i z języka obcego. Abiturienci ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić także do dwóch egzaminów z języka ojczystego: egzaminu pisemnego i ustnego.

Zadania na część ustną egzaminu maturalnego będą jawne. Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ma ogłaszać listę zadań nie później niż do 1 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym przeprowadzany jest egzamin.

Do egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego absolwent może przystąpić z następujących języków: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego.

Zasady przeprowadzania egzaminu ustnego z języka polskiego zawiera § 25:

1. Zestaw zadań egzaminacyjnych w części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego składa się z dwóch zadań sprawdzających umiejętność tworzenia wypowiedzi na określony temat, w tym wypowiedzi inspirowanej utworem literackim lub jego fragmentem albo innym tekstem kultury, w tym materiałem ikonograficznym, lub jego fragmentem.
2. Liczba zestawów zadań egzaminacyjnych do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego wynosi co najmniej 200, niezależnie od liczby absolwentów przystępujących w szkole do tego egzaminu.
3. Zdający losuje zestaw zadań egzaminacyjnych i ma nie więcej niż 15 minut na przygotowanie się do udzielenia odpowiedzi.
4. Część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego trwa nie dłużej niż 15 minut i składa się z dwóch części:
   1) dwóch wypowiedzi monologowych zdającego dotyczących wylosowanych zadań egzaminacyjnych, trwających łącznie około 10 minut;
   2) rozmowy zdającego z zespołem przedmiotowym dotyczącej zagadnień określonych w poleceniach do obu zadań egzaminacyjnych lub do jednego z tych zadań, utworu literackiego albo innego tekstu kultury, w tym materiału ikonograficznego, dołączonego do polecenia oraz treści utworów literackich i innych tekstów kultury przywołanych przez zdającego w wypowiedzi; rozmowa trwa około 5 minut.
5. W części, o której mowa w ust. 4 pkt 1, nie przerywa się wypowiedzi zdającemu.”

Egzaminy maturalne w części pisemnej będą trwały:

• z języka polskiego jako:
  1) przedmiotu obowiązkowego – 240 minut;
  2) przedmiotu dodatkowego – 210 minut;
• z języka mniejszości narodowej jako przedmiotu obowiązkowego i jako przedmiotu dodatkowego – po 210 minut;
• z języka obcego nowożytnego jako:
  1) przedmiotu obowiązkowego – 120 minut;
  2) przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym – 150 minut;
  3) przedmiotu dodatkowego na poziomie dwujęzycznym – 180 minut;
• z matematyki jako przedmiotu obowiązkowego i jako przedmiotu dodatkowego – po 180 minut;
• z biologii, chemii, filozofii, fizyki, geografii, historii, historii muzyki, historii sztuki, języka łacińskiego i kultury antycznej oraz wiedzy o społeczeństwie trwa – 180 minut.
• z języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego – 210 minut;
• z informatyki – 210 minut.

Aby zdać maturę – tak jak obecnie – trzeba będzie uzyskać z przedmiotów obowiązkowych co najmniej 30 proc. punktów możliwych do zdobycia (dotyczy to zarówno egzaminów pisemnych, jak i ustnych). Dodatkowo od 2023 r. abiturienci będą musieli otrzymać co najmniej 30 proc. punktów z pisemnego egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, a w przypadku języków obcych nowożytnych na poziomie rozszerzonym albo dwujęzycznym. Żaden z wyżej wymienionych egzaminów nie może również zostać unieważniony.

Egzaminy w dotychczasowej formule – dla uczących się w szkołach średnich starego typu, czyli sprzed reformy – będą stopniowo wygaszane.

Dla absolwentów dotychczasowego 3-letniego liceum ogólnokształcącego matura w obecnej formule przeprowadzana będzie do roku szkolnego 2026/2027, dla absolwentów dotychczasowego 4-letniego technikum do roku szkolnego 2027/2028, a dla absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci dotychczasowego gimnazjum – do roku szkolnego 2028/2029.