Kompetencje kluczowe to te kompetencje, których wszyscy potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, zatrudnienia, włączenia społecznego, zrównoważonego stylu życia, udanego życia w pokojowych społeczeństwach, kierowania życiem w sposób prozdrowotny i aktywnego obywatelstwa. Rozwija się je w perspektywie uczenia się przez całe życie, począwszy od wczesnego dzieciństwa przez całe dorosłe życie, za pomocą uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, we wszystkich kontekstach, w tym w rodzinie, szkole, miejscu pracy, sąsiedztwie i innych społecznościach.
Kompetencje są definiowane jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw, przy czym:

• na wiedzę składają się fakty i liczby, pojęcia, idee i teorie, które są już ugruntowane i pomagają zrozumieć określoną dziedzinę lub zagadnienie;
• umiejętności definiuje się jako zdolność i możliwość realizacji procesów i korzystania z istniejącej wiedzy do osiągania wyników;
• postawy opisują gotowość i skłonność do działania lub reagowania na idee, osoby lub sytuacje.

Wśród kompetencji kluczowych znajdują się kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. Zawierają one zdolność do autorefleksji, skutecznego zarządzania czasem i informacjami, konstruktywnej pracy z innymi osobami, zachowania odporności oraz zarządzania własnym uczeniem się i karierą zawodową. Obejmują one zdolność radzenia sobie z niepewnością i złożonością, umiejętność uczenia się, wspierania swojego dobrostanu fizycznego i emocjonalnego, utrzymania zdrowia fizycznego i psychicznego oraz zdolność do prowadzenia prozdrowotnego i zorientowanego na przyszłość trybu życia.
ORE informuje, że Leader 100 – Fundacja we wspólnej akcji z MEiN udostępnia nauczycielom i szkołom e-booki dla kształtowania kompetencji ..odpowiedzialność”. Są to materiały do rozwoju kompetencji osobistych. Ich celem jest pomoc rodzicom i instytucjom oświatowym w pracy wychowawczej. Składają się z dokumentów przeznaczonych do wykorzystania przez uczniów i ich rodziców, nauczycieli, opiekunów, coacha, trenerów i wychowawców.
W programie zaproponowano następujące poziomy wraz z propozycją, dla jakiej grupy wiekowej jest dany poziom przeznaczony:

1. Child – Leader – od 6 roku życia;
2. Young – Leader od 8 roku życia;
3. Pre – Leader od 10 roku życia;
4.  Junior – Leader od 12 roku życia;
5. Senior – Leader od 14 roku życia;
6. College – Leader od 16 roku życia.

Każdemu poziomowi zostały przypisane nawyki kompetencji ,,odpowiedzialność”:

1. Uważam na to, co robię.
2. Liczę się z konsekwencjami tego, co robię.
3. Znam i wypełniam swoje obowiązki.
4. Wykonuję powierzone mi zadania i zawiadamiam o ich wypełnieniu.
5. Odpowiedzialnie zajmuję się powierzoną mi grupą osób.
6. Jeśli jest taka potrzeba, przejmuję odpowiedzialność za rozdzielenie i koordynację zadań, aby osiągnąć zamierzony cel.

Pierwszy e-book przeznaczony dla dzieci od 6 roku życia zawiera następującą treść:

1. Jak to działa?
2. Samoocena ucznia.
3. Plan treningu ucznia.
4. Realizacja planu treningu ucznia.
5. Coaching, coach i jego rola w programie LEADER100.
6. Rozmowa uczeń – coach.
7. Rozmowa rodzice – coach.
8. Biblioteka Arystotelesa.
9. Biblioteka Arystolesa – filmy.
10. Do pracy w grupie – instrukcja.
11. Materiały do pracy w grupie.
12. Pytania i sugestie dla rodziców.
13. Sugestie dla nauczycieli i szeroko rozumianego otoczenia wychowującego ucznia.
14. Ewaluacja nawyku kompetencji.
15. Co dalej? – praca nad nową kompetencją i nawykiem.

Wg tej samej koncepcji zbudowane są e-booki dla pozostałych grup wiekowych.

Źródło:

• ore.gov.pl
• leader100.com.pl
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.U. L 394 z 30.12.2006)
• ZALECENIE RADY z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C 189/01)