Nowa szkoła XXI wieku stawia przed nauczycielem nowe wyzwania. Nie wystarczy już tylko dysponować ogromną wiedzą, która to jest ogólnie dostępna dla każdego: komputer, smartfon z dostępem do Internetu zapewnia stały dostęp do informacji. Zatem niewątpliwie potrzebna jest zmiana przestarzałego XIX-wiecznego paradygmatu postrzegania szkoły jako miejsca, gdzie przekazuje się fakty, daty, definicje i bezlitośnie na czerwono wytyka błędy. Potrzebna jest przestrzeń na błądzenie i na kreatywność.

To słowo – klucz do dzisiejszej szkoły. Czym jest ta kreatywność? Szczególnie kreatywność osoby nauczyciela jako najważniejszego ogniwa w procesie nauczania i wychowania, jego osobowość, postawa, przyjęty system wartości czy wreszcie sposób prowadzenia zajęć,  czyli dobór metod i środków dydaktycznych.

Kreatywność to wymyślanie, eksperymentowanie, tworzenie czegoś nowego, to także popełnianie błędów. Pojęcie kreatywności bliskie jest pojęciu twórczości. Profesor Krzysztof J. Szmidt – polskie guru w zakresie treningu kreatywności,  napisał, że to „zdolność człowieka do w miarę częstego generowania nowych i wartościowych wytworów ( rzeczy, idei, metod działania itd.)”. Kreatywność obecnie jest cechą bardzo cenioną i pożądaną przez rynek pracy. Dobrym miejscem uczenia się kreatywności powinna być szkoła, rozumiana jako poligon – miejsce ćwiczeń, miejsce na sprawdzenie swojej wiedzy i umiejętności.

Co znaczy kreatywne przekraczanie w edukacji? Ogólnie mówiąc jest to przekraczanie schematów w szkolnym myśleniu i działaniu. Kreatywne powinny być metody nauczania i sam nauczyciel. Kreatywny czyli jaki? Taki, który pobudza ciekawość poznawczą, stymuluje              i motywuje do myślenia i poszukiwania, tworzy wspólnotę badawczą ze swymi uczniami, uczestnicząc w dialogu jako wspólnym przedsięwzięciu; to taki, który podąża w myśleniu za swymi uczniami, naucza strategii potrzebnych do rozwiązywania problemów w sposób twórczy oraz pomaga odkrywać talenty i drzemiący w uczniu potencjał.

 Kreatywność pociąga za sobą kolejne ważne pojęcie „twórczość”.

Twórczy nauczyciel to animator rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. By sprostać tym trudnym zadaniom nauczyciel musi dobrze poznać swoich uczniów, ich zdolności i style uczenia się, powinien starać się zrozumieć ich styl myślenia, nie negować go.

Kreatywne przekraczanie, czyli edukacja z wyobraźnią dotyczy przełamania schematów myślenia i działania, odejścia od encyklopedyzmu na rzecz kształcenia aktywizującego wyzwalającego samodzielność i inicjatywę w dostrzeganiu, formułowaniu i rozwiązywaniu problemów.

Kreatywne nauczanie to takie prowadzenie lekcji, aby była ciekawa, absorbująca i uczyła myśleć twórczo. Kreatywność, umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów to cechy wymagane na współczesnym rynku pracy. Ważne jest zatem, aby szkoła przekazując informacje uczyła je również analizować, oceniać i stawiać pytania.

Co warunkuje efektywne nauczanie w kontekście zadań stawianych uczniowi?

Właśnie kreatywność i entuzjazm nauczyciela, który wszelkimi dostępnymi metodami poznaje osobowość ucznia i indywidualizuje proces edukacji. To wykorzystywanie na każdych zajęciach ćwiczeń rozwijających twórcze myślenie uczniów. To także stosowanie różnych metod i technik  oraz docenianie zaangażowania ucznia, prezentacja jego wytworów, pozostawianie przestrzeni na samodzielność, autentyczność i możliwość popełniania błędów.

A nie da się tego wszystkiego osiągnąć bez stosowania metod aktywizujących. Niestety ich znajomość w praktyce pozostawia wiele do życzenia. Zdecydowana większość nauczycieli deklaruje ich używanie na lekcjach, natomiast obserwacje i informacje zwrotne od uczniów tego nie potwierdzają…a innej drogi do kreatywnego, twórczego myślenia nie ma.