Od 1 września 2017 r. działalność innowacyjna stała się integralnym elementem pracy każdej szkoły/placówki i jednocześnie nie ma żadnych formalnych ustaleń dotyczących rozpoczęcia innowacji, czasu jej trwania, sposobu dokumentowania, sposobów wdrażania i ewaluacji. W tych kwestiach decyduje sama szkoła/placówka. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. – Prawo oświatowe nie nakłada również obowiązku zgłaszania innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu szkołę/placówkę. Celem innowacji jest wprowadzanie zmian i rozwój szkoły/placówki.

Obok innowacji szkoły/placówki mogą realizować eksperymenty pedagogiczne. Podstawa prawna działalności eksperymentalnej jest uregulowana w art.45 ust.10 przywołanej ustawy. Czytamy tam, że eksperyment polega na modyfikacji istniejących lub wdrożeniu nowych działań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich rozwiązań programowych, organizacyjnych, metodycznych lub wychowawczych, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych lub zakres treści nauczania. Celem eksperymentu pedagogicznego realizowanego w szkole /placówce jest rozwijanie kompetencji i wiedzy uczniów oraz nauczycieli. Eksperyment pedagogiczny jest działaniem bardziej sformalizowanym niż innowacja i musi być wdrażany według określonej przepisami prawa procedury. Może obejmować całą szkołę lub placówkę, oddział, grupę lub wybrane zajęcia edukacyjne.

Wniosek składa się do 31 marca roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym planowane jest rozpoczęcie eksperymentu do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania (w przypadku eksperymentu dotyczącego kształcenia w danym zawodzie minister właściwy do spraw oświaty i wychowania zasięga opinii ministra właściwego dla danego zawodu). Wniosek zawiera prośbę o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego i jest składany za pośrednictwem kuratora oświaty.

Ponadto eksperyment pedagogiczny:

1. jest przeprowadzany pod opieką jednostką naukową, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego – pod opieką jednostki naukowej właściwej dla danego zawodu;
2. nie może naruszać uprawnień ucznia do bezpłatnej nauki, wychowania i opieki w zakresie ustalonym w ustawie Prawo oświatowe oraz ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, a także w zakresie uzyskania wiadomości i umiejętności niezbędnych do ukończenia danego typu szkoły oraz warunków i sposobu przeprowadzania egzaminów, określonych w odrębnych przepisach;
3. nie może prowadzić do zmiany typu szkoły lub rodzaju placówki;
4. realizowany w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe nie może polegać na nauczaniu zawodu określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego w innym typie szkoły niż typ szkoły wskazany w tych klasyfikacjach.

Rekrutacja do szkół, placówek lub oddziałów, w których jest przeprowadzany eksperyment pedagogiczny, odbywa się na podstawie przepisów ustawy – Prawo oświatowe. Minister, udzielając zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego w szkole, może także wyrazić zgodę na inne zasady postępowania rekrutacyjnego.