Coraz częściej w różnorodnych spotkania z nauczycielami, zauważamy podwyższony poziom nerwowości, podrażnienia, oznak przemęczenia lub wszechobecne objawy stresu.

To naturalna reakcja organizmu na bodźce, które uważa za zagrożenie. Jest to mechanizm obronny, który ma na celu przygotować nas do działania w sytuacjach stresujących. Gdy mózg odbiera sygnał, że jesteś zagrożony, wydziela hormony stresu, takie jak adrenalina i kortyzol. Te hormony pobudzają organizm do działania, poprawiając sprawność fizyczną i umysłową oraz zwiększając czujność.

Stres jest więc naturalnym mechanizmem obronnym, ale …Jeśli jest zbyt duży lub trwa zbyt długo, może mieć negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie. 

Co składa się na taki widoczny w naszej grupie zawodowej podwyższony i to niestety permanentnie poziom stresu? Wpływa na to wiele różnorakich czynników, zarówno tych leżących po stronie każdego z nas (różnorodna osobnicza odporność), jak i czynniki środowiskowe. Ale nie nad tym dziś chcieliśmy się pochylić. Nie trzeba prowadzić badań naukowych, aby stwierdzić, że stres jest i tego nie da się wyeliminować. Raczej potrzebujemy sposobów jak sobie z nim radzić, jak go minimalizować, ewentualnie unikać.

Zacznijmy od oczywistości: aby sobie radzić ze stresem, ważne jest, aby znaleźć zdrowe sposoby radzenia sobie z nim. Może to obejmować ćwiczenia fizyczne, medytację, hobby, rozmowę z przyjacielem lub terapeutą, a także zdrową dietę i odpowiednią ilość snu. Ważne jest również, aby nauczyć się rozpoznawać sytuacje stresujące i unikać lub minimalizować ich wpływ na życie.

Przyjrzyjmy się jednemu z prostych, by nie powiedzieć najprostszych sposobów, jakim jest rozmowa z kimś bliskim. Badania dowodzą, że każdy potrzebuje mniej lub bardziej intensywnych i częstych kontaktów z innymi, a osoby, które mają dobre i częste kontakty z przyjaciółmi, lepiej znoszą stres.

Badania profesora Jeffrey Halla, analizującego wpływ relacji na nasze samopoczucie, wykazały, że poświęcenie czasu na szczerą rozmowę znacząco zmienia ocenę jakości naszego życia. Profesor  sprawdził także, czy temat i sposób przeprowadzenia rozmowy mają znaczenie. Dokonano analizy siedmiu modeli komunikacji. Było to:

• nadrabianie zaległości,
• merytoryczna rozmowa,
• żartowanie,
• okazywanie troski,
• słuchanie czyichś zwierzeń,
• docenianie innych i ich opinii,
• mówienie szczerych komplementów.

Okazało się, że nie ma znaczenia, jaki rodzaj rozmowy przeprowadzili badani, ponieważ już sam celowy akt rozmowy z przyjacielem, miał największe znaczenie. Wyniki jasno pokazały, że już jedna wartościowa rozmowa wpływa pozytywnie na ocenę jakości minionego dnia, ale w tym przypadku „więcej znaczy lepiej”.

 Bez wyjaśniania słowa „przyjaciel” założyliśmy, że wokół siebie mamy takich ludzi, których możemy nazwać przyjaciółmi. A to w obecnych czasach przyspieszenia, mediów społecznościowych i permanentnej zmiany i „namiastek” wszystkiego, ważne pytanie: czy prawdziwa przyjaźń jeszcze istnieje? Jeśli takich osób wokół brakuje, to już tego rodzaju sytuacja może być stresująca ale też utrudnia nam wyjście ze stresującej sytuacji. Wówczas rozmowę warto przeprowadzić ze specjalistą – psychologiem, terapeutą, psychiatrą. Oczywiście inny charakter ma rozmowa z przyjacielem  czy bliską osobą, inny ze specjalistą.  Każda też może przynieść zupełnie inne skutki i korzyści. Jeśli pierwsza droga nie przynosi ulgi i wybawienia, warto szukać profesjonalnej pomocy.

     W naszej profesji, w której wszyscy posługujemy się słowem a umiejętności komunikacyjne są podstawą budowania relacji z uczniami i wychowankami, zakładamy, że wszyscy powinniśmy umieć rozmawiać, również w trybie pomocy drugiej osobie będącej w stresie czy innej trudnej sytuacji. Tak jednak nie jest. Rozmowa to sztuka. A rozmowa, której celem jest wsparcie drugiej osoby to sztuka podniesiona do kwadratu.

     Może tej kompetencji warto poświecić odrobine czasu? Skoro jest taka bezcenna, to zapewne będzie to z korzyścią dla wszystkich – uczniów, ich rodziców a także naszych koleżanek i kolegów.