Wraz początkiem roku szkolnego wraca tematyka różnorodnych dokumentów, które w każdej placówce należy opracować na kolejne szkolne miesiące. Część z nich to efekt pracy zespołowej – ważny, wspólnie przygotowany przez rodziców i nauczycieli program wychowawczo- profilaktyczny, plan pracy świetlicy, biblioteki, plany pracy szkolnych zespołów zadaniowych czy przedmiotowych, plany działania specjalistów czy też plan pracy samorządu uczniowskiego. Wśród nich  szczególnie ważną rolę odgrywają indywidualne plany pracy każdego nauczyciela oraz wpisanie poszczególnych zadań w kalendarz. Bez tego kalendarza – nieważne w jakiej formie – papierowej czy elektronicznej, nie ma dobrego, efektywnego planowania pracy.

Od czego zacząć? Od  zastanowienia się nad tym, jakie kwestie będą odgrywały kluczową rolę. W przypadku większości nauczycieli taki plan można podzielić na trzy główne obszary Są to:

• zajęcia dydaktyczne związane z powierzonym stanowiskiem (nauczyciel danego przedmiotu lub specjalista); zadania i zajęcia wychowawcze (niezależne od przypisanego „wychowawstwa”) oraz zadania opiekuńcze;
• zadania statutowe –  często realizowane zespołowo, np. rekrutacja, promocja placówki, rozwój zainteresowań i uzdolnień uczniów, wsparcie dla indywidualnych potrzeb i możliwości wychowanków, kontakty z rodzicami;
• rozwój i doskonalenie zawodowe wraz z awansem.

Następnie warto wypisać wszystkie obowiązki, zadania oraz plany dotyczące każdego z poszczególnych obszarów. Przykłady planowania zadań nauczycieli mogą być różnorakie, w zależności od zajmowanych stanowisk w przedszkolach i szkołach.

W odniesieniu do pierwszego obszaru znajdą się m.in.

• po analizie i ocenie, przedłożenie dyrektorowi programu nauczania,
• opracowanie planu pracy dydaktycznej – w zależności od ustalonej w placówce formy może być to plan wynikowy, kierunkowy lub tzw. rozkład materiału,
• opracowanie wymagań edukacyjnych na poszczególne śródroczne i roczne oceny z zajęć edukacyjnych, sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów wraz z określeniem możliwości i zasad poprawy podwyższenia przewidywanej oceny rocznej,
• dostosowanie wymagań do uczniów z różnymi dysfunkcjami czy możliwościami – często jako osobny dokument,
• przygotowanie rocznego programu realizacji doradztwa zawodowego,
• opracowanie i przedstawienie dyrektorowi szczegółowego rozkładu dnia w przedszkolu,

W zakresie planowania realizacji zadań statutowych warto przygotować plany oraz zadania wpisane w kalendarz, dotyczące m.in.

• organizacji spotkań z rodzicami, również tych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej,

• działań promocyjnych szkoły – np. teksty na stronę internetową o nowych przedsięwzięciach, wycieczkach, innowacjach,

• udział w zebraniach rady pedagogicznej,
• udział w pracach zespołów powołanych przez dyrektora (ewentualne pełnienie funkcji przewodniczącego),
• organizacja dni otwartych,
• udział w przeprowadzeniu egzaminów zewnętrznych, organizacja zajęć dla uczniów z różnorodnymi potrzebami (od ucznia zdolnego po ucznia z niepełnosprawnościami).

W obszarze trzecim mamy planowanie rozwoju i doskonalenia zawodowego, które przyjmuje charakter m.in.

• udziału w szkoleniach wewnątrzszkolnych,
• udziału w działalności różnych grup tematycznie związanych z zakresem obowiązków – stacjonarnie i online,
• samodoskonalenie (czytanie literatury, prasy, przegląd nowości oświatowych w Internecie),
• działań związanych z realizacja formalnych i mniej formalnych powinności czy wymogów związanych awansem zawodowym lub oceną pracy.

Wykaz zadań w każdym z obszarów będzie uzależniony od wielu czynników, w szczególności od typu i specyfiki placówki,  zapisów statutowych czy stanowiska oraz funkcji pełnionych przez nauczyciela.

Szczegółowe rozpisanie obowiązków i wynikających z nich zadań pozwala planować je w czasie. Dlatego tak ważne jest, aby w kalendarzu na rok szkolny uwzględnić nie tylko obowiązkowe zadania, ale także czynności, które wiążą się z jego realizacją.

Dlaczego ta szczegółowe planowanie jest ważne? Pozwala ono przygotować się na zdarzenia, których nie można przewidzieć. Oprócz tak ekstremalnych przykładów, jak np. nagłe zawieszanie stacjonarnej pracy szkoły czy przyjęcie uczniów z Ukrainy, do zadań, których nie można zaplanować z wyprzedzeniem należą np.:

• dostarczenie nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,
• konieczność przygotowania opinii o uczniu,
• uzyskanie informacji o traumatycznym zdarzeniu w życiu naszego wychowanka,
• konieczność realizacji zastępstwa doraźnego.

Wymienione sytuacje wymuszają zmianę planów – mogą zdezorganizować tylko jeden dzień lub harmonogram w dłuższym odcinku czasowym. Nauczyciel, który wszystkie swoje zadania ma rozpisane w kalendarzu będzie wiedział, jak zmodyfikować założenia, aby postępować zgodnie z priorytetami.

Im bardziej szczegółowo nauczyciel zaplanuje swoje zadania, tym łatwiej będzie mu wprowadzać modyfikacje do planu. Zatem nowy rok z głową czyli …z kalendarzem