Praca nauczycieli kontraktowych, mianowanych i dyplomowanych podlega ocenie. Jest ona obecnie nieobowiązkowa, nie ma też w zapisach prawa informacji o terminie ważności oceny nauczyciela. Karta Nauczyciela wskazuje, że ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, z zastrzeżeniem, że nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego. Z prośbą o dokonanie oceny dorobku zawodowego może zwrócić się do dyrektora szkoły/placówki sam zainteresowany. Inicjatywa może być po stronie dyrektora, który działania związane z ocenianiem pracy nauczycieli umieszcza w planie nadzoru pedagogicznego na dany rok szkolny i musi dokonać oceny w terminie nie dłuższym niż trzy miesiące od poinformowaniu nauczyciela. Katalog osób mających uprawnienia do wnioskowania o ocenę pracy nauczyciela obejmuje: organ sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli – kuratora oświaty, organ prowadzący szkołę, radę szkoły, radę rodziców. Termin nie dłuższy niż trzy miesiące odnosi się również do oceny pracy nauczyciela przy pozostałych wnioskodawcach. Zaznaczyć należy, że wówczas dyrektor informuje nauczyciela o wpłynięciu wniosku. Przy dokonywaniu oceny pracy obowiązuje zasada pisemności.
Dyrektor jest zobligowany do zasięgnięcia opinii rady rodziców, która ma 14 dni na ustalenie opinii i może jej nie przedstawić. Ta sytuacja nie zatrzymuje dyrektora w działaniach. Fakultatywnie zasięga opinii innego organu szkolnego – samorządu uczniowskiego oraz na wniosek nauczyciela zasięga, a z własnej inicjatywy może zasięgnąć opinii właściwego doradcy metodycznego na temat pracy nauczyciela, a w przypadku braku takiej możliwości – opinii innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego, a w przypadku nauczyciela publicznego kolegium pracowników służb społecznych – opinii opiekuna naukowo-dydaktycznego.
Dyrektor zbiera opinie, korzysta również ze zgromadzonych przez siebie w czasie realizowanego nadzoru pedagogicznego informacji o zakresie stopnia realizacji obowiązków określonych w art. 6 i art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela oraz w art. 5 ustawy – Prawo oświatowe w zakresie wszystkich obszarów działalności szkoły.
Nie ma żadnych przepisów określających szczegółowe kryteria dokonywania oceny pracy nauczyciela.
Zatem, odczytując wymienione artykuły ustaw, dyrektor bierze pod uwagę, czy nauczyciel:

1. art.6 KN

• rzetelnie realizuje zadania związane z powierzonych stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
• wspiera każdego ucznia w jego rozwoju;
• dąży do pełni własnego rozwoju osobowego;
• doskonali się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły;
• kształci i wychowuje młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
• dba o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów;

2. art. 42 ust. 2 KN:

• realizuje zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz;
• realizuje inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów;
• realizuje zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym;

3. art. 5 ustawy Prawo oświatowe:

• kieruje się w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.
  Kolejne działanie dyrektora to przedstawienie nauczycielowi projektu oceny pracy zawodowej, poinformowanie go o możliwości wnoszenia uwag, zastrzeżeń i uwzględnienie ich lub nie w ocenie. Nauczyciel otrzymuje kartę oceny, może zgodzić się z zaproponowana oceną, która ma formę opisową i kończy stwierdzeniem uogólniającym:

1. ocena wyróżniająca;
2. ocena bardzo dobra;
3. ocena dobra;
4. ocena negatywna

bądź też wnieść odwołanie lub wniosek o ponowne ustalenie oceny drogą służbową do organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
Art.6a ust.1g. zawiera ważną informację ,,Na ocenę pracy nauczyciela i dyrektora szkoły nie mogą mieć wpływu jego przekonania religijne i poglądy polityczne, a także odmowa wykonania przez niego polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania, że wydane polecenie było sprzeczne z dobrem ucznia albo dobrem publicznym”.

Źródła:

• art.6a ustawa Karta Nauczyciela
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 19 sierpnia 2019 r. w sprawie trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze, szczegółowego zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz szczegółowego trybu postępowania odwoławczego poz. 1625