Ostatni dzień maja, to zazwyczaj koniec stażu odbywanego przez nuczyciela, który zdobywa kolejne stopnie awansu zawodowego. Oczywiście, jeśli z przyczyn określonych w przepisach nauczyciel nie musiał okresu stażu wydłużać.
Długość stażu zależny jest od stopnia awansu, ale niezależnie od niego, kończy się oceną dorobku zawodowego. To dyrektor sporządza ocenę dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu na podstawie art. 9c ust. 5a i ust. 5c ustawy Karta Nauczyciela. Przytoczmy odpowiednie zapisy:
Art. 9c, 5a. Ocenę dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu ustala, w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia złożenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, dyrektor szkoły:
1) w przypadku nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego – po zapoznaniu się z projektem oceny opracowanym przez opiekuna stażu i po zasięgnięciu opinii rady rodziców;
2) w przypadku nauczyciela mianowanego – po zasięgnięciu opinii rady rodziców.
5c. Ocena dorobku zawodowego nauczyciela może być pozytywna lub negatywna. Ocena jest sporządzana na piśmie i zawiera uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości wniesienia odwołania.
Jak wynika z przytoczonych przepisów prawnych ocena dorobku zawodowego nauczyciela może być pozytywna lub negatywna, musi być sporządzona na piśmie i zawierać uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości wniesienia odwołania. Nauczyciel może to uczynić w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania, odwołując się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Wówczas organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni, a ocena ustalona przez ów organ jest ostateczna.
Nie ma natomiast szczegółowych kryteriów oceny dorobku zawodowego ani jednolitego wzoru dokumentu. Formułując uzasadnienie oceny dyrektor opiera się na powinnościach nauczyciela oraz realizacji zadań zapisanych w planie rozwoju zawodowego, a zawartych w rozporządzeniu w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego.
W przypadku nauczyciela odbywającego staż na stopień nauczyciela kontraktowego oraz mianowanego dyrektor zapoznaje się też z projektem oceny opracowanym przez opiekuna stażu i zasięga opinii rady rodziców. Opiekun stażu ma 7 dni od zakończenia stażu na przedstawienie projektu oceny dorobku zawodowego. Rada rodziców – 14 dni na przedstawienie opinii o pracy awansującego się nauczyciela ale nieprzedstawienie jej nie wstrzymuje procedury oceny dorobku zawodowego. W przypadku nauczyciela mianowanego, który ustawowo nie ma opiekuna stażu, dyrektor wystawia ocenę po zasięgnięciu opinii rady rodziców, oczywiście w placówkach, w których jest powoływany ten organ.
Decydujące są własne obserwacje, zebrane informacje z różnych źródeł, dające wiedzę o nauczycielu. Dyrektor szkoły/placówki ustala ocenę dorobku zawodowego za okres stażu uwzględniając stopień realizacji planu rozwoju zawodowego. Ocenia m.in.: stopień realizacji zadań ujętych w planie rozwoju, wypełniania przez nauczyciela podstawowych obowiązków, doskonalenia własnego warsztatu pracy, rozwijania kompetencji, umiejętności, efektywności podejmowanych działań, itp. W minionym okresie zapewne wśród zebranych informacji, znajdą się również te, jak nauczyciel poradził sobie z wyzwaniami edukacji na odległość – jakie platformy, aplikacje, programy nauczył się wykorzystywać w procesie dydaktyczno-wychowawczym w sposób efektywny i atrakcyjny dla uczniów.
Jeśli okazałoby się, że wiele zadań z planu nie zostało przez nauczyciela wykonanych, dyrektor ma prawo wystawić negatywną ocenę za okres stażu. Może też zdarzyć się, że w projekcie oceny opiekuna stażu znajdzie się propozycja oceny pozytywnej, a dyrektor ustali ocenę negatywną. Jest więc możliwe, że dyrektor dokonując oceny dorobku zawodowego nauczyciela ubiegającego się o kolejny stopień awansu, nie weźmie pod uwagę projektu oceny opracowanego przez opiekuna stażu. Ma do tego prawo, gdyż zgodnie z kompetencjami, jest to decyzja suwerenna.
Na zakończenie warto przypomnieć, że nauczyciel, który w okresie odbywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia przedstawia także ocenę za okres stażu odbytego w poprzednim miejscu zatrudnienia.
Tylko pozytywna ocena dorobku zawodowego upoważnia nauczyciela do złożenia wniosku o postępowanie egzaminacyjne czy kwalifikacyjne do odpowiedniego organu.
