Dyrektor szkoły posiada kompetencje w zakresie sprawowania nadzoru pedagogicznego. Stanowi o tym art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Szczegółowe zasady prowadzenia nadzoru pedagogicznego przez dyrektora określone są natomiast w rozporządzeniu MEN z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z prawem dyrektor przygotowuje plan nadzoru pedagogicznego, który zawiera w szczególności: przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia, tematykę i terminy kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki, zakres wspomagania nauczycieli w realizacji ich zadań, plan obserwacji oraz zakres monitorowania. W ramach tego nadzoru może on przeprowadzać obserwacje zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zajęć i czynności, w tym również zdalnych. wynikających z działalności statutowej szkoły lub placówki.

Poza obserwacją planowaną, ujętą przez dyrektora w planie nadzoru pedagogicznego, może też być prowadzona obserwacja doraźna, bez wcześniejszego uprzedzenia. Dyrektor ma prawo w razie potrzeby zmienić liczbę i terminy obserwacji planowanych oraz ich tematykę, czyli te elementy, na które będzie zwracał szczególną uwagę. O zmianach w planie nadzoru niezwłocznie informuje nauczycieli.

Obserwacja może dać obraz pełnej rzeczywistości lub jej wycinek. Dlatego dyrektor może przyjąć, że obserwacja może być realizowana na zajęciach prowadzonych przez tego samego nauczyciela, nauczycieli wybranych zajęć, obejmować fragment zajęć, całe zajęcia lub grupę zajęć albo cały dzień w jednym oddziale. Żaden przepis nie obliguje dyrektora do uprzedzania nauczyciela o takiej obserwacji, a tym bardziej do uzyskiwania jego zgody. Prawo nie określa też ilości zrealizowanych u danego nauczyciela obserwacji. Jednak niewspółmiernie duża liczba obserwacji, bez szczególnego uzasadnienia, u jednego nauczyciela w porównaniu z pozostałymi może nosić znamiona mobbingu. Zaplanowane obserwacje powinny być zrealizowane bez względu na to, w jakim systemie szkoła pracuje: tradycyjnie, zdalnie, hybrydowo. Dyrektor szkoły może dołączyć do zajęć online za pomocą aplikacji wykorzystywanej w szkole.

Przykładowe zagadnienia w arkuszu obserwacji zajęć:

• Jakie techniki i postawy zastosował nauczyciel, by przyciągnąć uwagę uczniów?
• Jakie cele z podstawy programowej były realizowane podczas lekcji?
• Jak nauczyciel podtrzymywał zainteresowanie tematyką zajęć?
• Jak nauczyciel rozwiązywał problem słabnącej motywacji?
• Jaką rolę odegrały w czasie zajęć informacje zwrotne?
• Czy cele zajęć były jasne, przydatne i właściwe?
• Czy stosowane metody i formy pracy sprzyjały rozwojowi innowacyjności i kreatywności?
• Czy było udzielane wsparcie uczniom mającym trudności lub ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi? (np.: stosowanie zasady stopniowania trudności itp.)

Obecnie kształcenie odbywa się w oparciu o rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 i dyrektor powinien zwrócić również uwagę na zagadnienia realizacji zajęć z wykorzystaniem nauczania online.

Przykładowe zagadnienia do uwzględnienia podczas obserwacji nauczania zdalnego:

• sposoby korzystania przez nauczyciela z narzędzi porozumiewania się na odległość;
• zwiększenie/zmniejszenie efektywności nauki zdalnej;
• materiały wykorzystywane przez nauczyciela;
• wykorzystanie zasobów cyfrowych;
• metody kształcenia na odległość;
• materiały otrzymywane przez uczniów;
• bezpieczeństwo i efektywność korzystania z technologii cyfrowych;
• aktywność uczniów;
• sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności;
• komunikacja z uczniami.