You are currently viewing Nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne.

Nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne.

  • Post category:Artykuły

Nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne.



Nauczycieli tych określa się popularnie jako nauczycieli wspomagających lub wspierających. Warto podkreślić, iż jest to nazwa nieobecna w prawie oświatowym i używana niepoprawnie. W oddziale integracyjnym o takim nauczycielu powiemy iż jest to „nauczyciel współorganizujący kształcenie integracyjne”, zaś w oddziale ogólnodostępnym „nauczyciel współorganizujący kształcenie specjalne”.

Kwalifikacje:
Kwalifikacje tych nauczycieli określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (tekst jednolity z dnia 1 lipca 2020, Dz. U. 2020, poz.1289)
Jednocześnie warto zwrócić uwagę, iż w rozporządzeniu MEN w sprawie organizacji kształcenia uczniów niepełnosprawnych… (tekst jednolity z dnia 9 lipca 2020 roku, Dz. U. 2020, poz.1309) mamy zapis „zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych”. Oznacza to, że przepisy nie precyzują specjalności, jaką powinien ukończyć nauczyciel, w związku z tym to dyrektor powinien zdecydować, czy kwalifikacje nauczyciela są wystarczające do realizowania określonych zadań. Inaczej można powiedzieć, że od nauczycieli współorganizujących w szkołach kształcenie uczniów niepełnosprawnych, tzw. nauczycieli wspomagających, nie wymaga się przygotowania w zakresie pedagogiki specjalnej zgodnego z niepełnosprawnością uczniów, a jedynie kwalifikacji w zakresie pedagogiki specjalnej

Zatrudnianie:
Nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudniani są dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
W przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
W przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone zatrudnia się takich nauczycieli.
Natomiast w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na inne niż wymienione powyżej niepełnosprawności, niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym, takich nauczycieli można zatrudnić za zgodą organu prowadzącego.

Wymiar czasu pracy, dodatki.
Wymiar pracy nauczycieli współorganizujących wynosi 20 godzin. I są to takie same godziny dydaktyczne jak każdego nauczyciela „przedmiotowca” czyli 45 minutowe. Wszelkie dodatki – stażowy, motywacyjny, za wychowawstwo, otrzymują zgodnie z regulaminem obowiązującym każdego nauczyciela w danej placówce.
Żaden akt prawny nie określa, że nauczyciela tego zatrudnia się na czas posiadania przez ucznia orzeczenia, co niestety jest częstą praktyką, powodująca niestabilną sytuację zawodową czy też trudności w zdobywaniu kolejnych stopni awansu zawodowego. Związane jest to z dość popularnym określaniem, iż jest to nauczyciel przypisany do konkretnego ucznia. Często słyszymy, że „Kowalski ma wspomagającego”. Nie! To oddział, nauczyciele w nim pracujący oraz oczywiście samu uczeń z orzeczeniem, mają fachowe, wyspecjalizowane wsparcie w postaci nauczyciela współorganizującego kształcenie specjalne.

Zadania nauczycieli określone w rozporządzeniu:

  1. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych realizują zintegrowane działania i zajęcia określone w programie;
  2. prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
  3. uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez innych nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli, specjalistów i wychowawców grup wychowawczych; 
  4. udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom, specjalistom i wychowawcom grup wychowawczych realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
  5. prowadzą inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.

To dyrektor przedszkola lub szkoły uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli lub w których ci nauczyciele uczestniczą.
Niestety, żaden akt prawny nie określa nawet minimalnej liczby godzin tego wsparcia. Stąd najważniejsza jest analiza potrzeb ucznia, sposobu jego funkcjonowania w grupie, możliwości poznawczych, emocjonalnych i społecznych.

Dokumentowanie pracy:
Brak jest odgórnych wytycznych dotyczących dokumentowania pracy przez nauczycieli współorganizujących. Stąd statut placówki, ewentualnie inne wewnętrzne ustalenia, winny te kwestie regulować.
Zapewne warto prowadzić dziennik/notatki dokumentujące udzielane uczniowie wsparcie w trakcie codziennej pracy; notatki / portfolio ucznia, potwierdzenia kontaktów i ustaleń z rodzicami oraz dwa dokumenty obowiązkowe: uaktualnianą co najmniej dwukrotnie w ciągu roku wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia oraz modyfikowane w razie potrzeby indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Warto nadmienić, iż dwa ostatnie dokumenty to efekt pracy zespołowej, stanowiące wyznaczniki pracy z uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.