,,Badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce’’ – raport z badania

Jest już dostępny raport ,,Badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce’’. Najnowsze wyniki ogólnopolskich naukowych badań zaprezentował Rzecznik Praw Dziecka, Mikołaj Pawlak na konferencji w Toruniu w ramach obchodów Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka. Badanie miało na celu diagnozę jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce, a jego wyniki posłużą zaplanowaniu ukierunkowanych na nich polityk i interwencji publicznych.

Badaniem objęto łącznie ponad 4629 uczniów z całej Polski, na trzech poziomach edukacyjnych:

• edukacji wczesnoszkolnej – klasy drugie szkoły podstawowej;
• szkoły podstawowej – klasy szóste;
• szkoły ponadpodstawowej (z wyłączeniem szkół: branżowych, specjalnych, dla dorosłych) – klasy drugie.

Pomiar przeprowadzono przy użyciu kwestionariusza The KIDSCREEN. Jest to wystandaryzowane narzędzie badawcze, dostosowane do różnych poziomów edukacyjnych i spełnia wszystkie wymogi etyczne realizacji badań z osobami nieletnimi. Jest stosowane w różnych krajach europejskich. Kwestionariusz porusza takie tematy jak: Aktywność fizyczna i zdrowie, Ogólny nastrój, Rodzina i spędzanie czasu wolnego, Życie towarzyskie: relacje z kolegami i koleżankami, Szkoła i nauka. Do uczniów na wszystkich poziomach edukacyjnych zastosowano wersję uproszczoną narzędzia (The KIDSCREEN-27).

W związku z napływem do Polski znacznej liczby uchodźców z Ukrainy, w badaniu poruszono również tematykę stosunku młodzieży do koleżanek i kolegów zza wschodniej granicy. Realizacja badania w szkołach miała miejsce w czerwcu 2023 r., pod koniec roku szkolnego. Do badania postaw wobec ukraińskich uczniów wykorzystano autorski kwestionariusz – ten moduł skierowany był wyłącznie do nastolatków.

Z badań wynika, że tylko sześciu na dziesięciu uczniów uznaje swoje życie za pełne radości. Najmniej cieszy się ze swojego życia młodzież. Co dziesiąty uczeń ma ciągle zły nastrój i brakuje mu chęci do zabawy, uczniom brakuje energii do życia, ikry brakuje nawet siedmio-ośmiolatkom. Obniżenie nastroju i chęć do działania są bardziej zauważalne u nastoletnich dziewcząt, także starszej, jak i młodszej grupy wiekowej. Co piąty uczeń nie jest zadowolony z tego jak wygląda, najniższą ocenę własnej osoby mają dziewczęta ze szkół ponadpodstawowych. Tu wyniki są nieco niższe niż te przeprowadzane w czasie pandemii. Uczniowie odczuwają niedobór czasu poświęcanego im przez rodziców, jednocześnie siedmiu na dziesięciu twierdzi, że mogło porozmawiać z nimi, kiedy tylko miało chęć. Deklarują, że rodzice traktują ich dobrze i sprawiedliwie. Z badania wynika, że dzieci i młodzież nie przepadają za szkołą, a z wiekiem niechęć ta coraz bardziej się pogłębia. Zadowolona z pobytu w szkole jest mniej niż połowa uczniów, przy czym w szkołach ponadpodstawowych odsetek wyniósł zaledwie 28%.  Co ciekawe, niechęć nie wynikała ze złych relacji z kadrą pedagogiczną. Stosunki z nauczycielami to zdecydowanie najlepiej odbierany aspekt pobytu w szkole. Gorzej wypadała kwestia skupienia uwagi czy radzenia sobie z nauką.

Uczniowie przyznają, że w ich szkołach są uczniowie z Ukrainy i odnotowano pozytywny stosunek badanych do przyjezdnych. Uczniowie deklarują, że rzadko mają okazję wspólnie spędzać wolny czas. Integracja nastąpiła tylko w czasie zajęć szkolnych.

Reasumując przedstawione wyniki, można pokusić się o stwierdzenie, że zakończenie pandemii i powrót do szkoły nie wpłynęły na poprawę stanu psychicznego uczniów. Nadal silne i pozytywne pozostają związki rodzinne oraz bardzo dobre relacje z nauczycielami

Raport zawiera również wnioski i zalecenia. Warto je wnikliwie przeczytać i wdrożyć do codziennych oraz projektowanych działań.

Źródło: brpd.gov.pl