Wchodzisz nie do „swoich” uczniów, nie do „swojej” klasy – masz zastępstwo za nieobecnego nauczyciela. I co dalej? Można usiąść za biurkiem i polecić odrabianie zadanych prac domowych czy przygotowanie się do kolejnych lekcji. Można też przeprowadzić zajęcia z nauczanego przez ciebie przedmiotu. Tylko jak dopasować się do materiału, który często realizuje inny nauczyciel? Można w zasadzie zmarnować 45 minut, które uczniowie spędzają w szkole. A często nieobecności nauczycieli się nakładają i „dziurawią” cały uczniowski dzień szkolnej edukacji. Bezproduktywnie „ukrzesełkowione” godziny mijają…
A można inaczej. Można poszerzyć swoje umiejętności i umiejętności uczniów. Można pokazać, że szkoła nie jest nudna.
Czyli…zaprosić uczniów do atrakcyjnego i pożytecznego spędzenia czasu. Wystarczy tylko (czy aż) zbudować sobie warsztat pracy na właśnie takie okazje.
Możemy zaproponować jedną z wielu metod uczenia się – wprowadzaną poprzez zabawę, krótki warsztat o wybranym sposobie redukcji stresu, zasadach pomagających w koncentracji, konkursy wiedzy o różnych zawodach lub wprowadzić treści profilaktyczne – w zasadzie z każdego obszaru. W tym celu warto zgromadzić materiały – pomoce na jedną lekcję, które można wykorzystać niezależnie od wieku uczniów czy ich zainteresowań i poprzez niewielkie modyfikacje zrealizować właśnie na takim „zastępstwie”. Przygotowana na wszelkie niespodziewane lekcje zastępcze teczka może zawierać krzyżówki, schematyczne rysunki do uzupełniania, komiksowe dymki, rebusy, wyliczanki, zagadki, przysłowia, różnotematyczne łamigłówki czy mandale do kolorowania. Wykorzystując muzykę można pokazać uczniom, jak wprawić się w dobry nastrój, zrelaksować lub pobudzić się do działania. Warto wyjść z ławki, a nawet z sali lekcyjnej, jeśli warunki na to pozwalają – porcja ruchu i prostych ćwiczeń zrobi więcej dobrego, niż czytanie kolejnych stron podręcznika.
Jeśli wyposażenie szkoły na to pozwala, warto poszperać w zasobach internetowych i korzystając z najprostszych aplikacji, które bez żadnego logowania, pozwolą na zdecydowanie bardziej atrakcyjne dla tego pokolenia możliwości. Warto uruchomić telefony komórkowe naszych uczniów – choćby klasowy konkurs omnibusowej wiedzy z różnych dziedzin z odpowiedziami wyświetlanymi na tablicy multimedialnej czy też głosowanie w prostych quizach.
     Na dziś proponujemy podstawowe informacje o mnemotechnikach. Każdy nauczyciel zapewne potrafi wyszukać różnorodne metody mnemotechniczne, które podobno siedmiokrotnie zwiększają zapamiętywanie, jeśli je wykorzystujemy. Internetowe strony i bogata literatura pozwala odnaleźć przykłady dotyczące naszego przedmiotu czy tematyki, która interesuje uczniów. I co ważne, nie jest to tylko zabawa z młodszymi uczniami. Okazuje się, że takie „sztuczki” interesują też młodzież, bo dzięki temu można włożyć zdecydowanie mniej wysiłku w uczenie się.
     Przykładem prostego a skutecznego sposobu zapamiętywania, jest zastosowanie zabawnych rymów. Ułatwiają one nauczenie się zasad pisowni czy ważnych reguł. Każdy z nas z pewnością choć raz usłyszał w szkole: „Pamiętaj chemiku młody – wlewaj zawsze kwas do wody” lub „Kto kreskuje -uje, ten dostaje dwóje”, albo „Makówka, dachówka – przez ó pisz te słówka. Wyjątek: zasuwka i skuwka”. Dzięki tej metodzie uczniowie mogą układać własne wierszyki, dostosowane do informacji, które muszą zapamiętać. A może układy skojarzeniowe? Przykład: „Jeden cztery dziewięć dwa, Kolumb do Ameryki przez Atlantyk gna”. Dzięki tej prostej rymowance nie zapomnimy, że Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę w 1492 roku. Inny przykład to haki pamięciowe, które stosuje się, aby ułatwić zapamiętanie cyfr. Wykorzystują one system skojarzeń liczb z obrazami, np. 0 – jajko, 1 – świeca, 2 – łabędź, 3 – serce, 4 – żagiel, 5 – haczyk, 6 – wiśnia, 7 – kosa, 8 – bałwan, 9 – balon, 10 – miecz i tarcza. Każdy uczeń może z powodzeniem wymyślić własne skojarzenia – wszystko zależy od jego kreatywności i wyobraźni. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby technikę haków pamięciowych stosowały osoby dorosłe do zapamiętywania np. listy zakupów. Im bardziej abstrakcyjne będzie skojarzenie, tym lepiej!
     Nieważne, jaki temat podejmiesz nauczycielu, jakie własne czy cudze pomysły wykorzystasz. Pamiętaj, aby „zastępstwo” nie było czasem straconym – i dla uczniów, i dla ciebie.