Dzieląc umiejętności, które zdobywa się w szkole na umiejętności twarde i miękkie, te pierwsze łatwiej zdobywać. Odpowiadają na pytanie co? Czyli co wiem, co to oznacza…itd. Temu służą tradycyjne podręczniki i nauczyciel w roli „wszystko wiedzącego” wykładowcy. Jednak we współczesnym świecie znacznie cenniejsze, ale i trudniejsze do zdobycia są tzw. umiejętności miękkie. Odpowiadają one na pytanie jak? Czyli – jak sobie z tym poradzić, jak rozwiązać ten problem, w jaki sposób działać.
Ten drugi zestaw umiejętności zdecydowanie rozwija metoda zwana projektem edukacyjnym, doskonale znana nauczycielom gimnazjalnym oraz obowiązkowa dziś w szkole podstawowej, bowiem wpisana w podstawę programową kształcenia ogólnego.

Jest to przedsięwzięcie organizowane jako dłuższa praca zespołu o ponadprzedmiotowej, problemowej tematyce. Uczniowie mogą też realizować projekty indywidualne.
Takie przedsięwzięcie nazwiemy projektem wtedy gdy:

• Uczniowie znają cele i metody pracy
• Czas realizacji części zadań lub całości jest określony
• Kryteria i formy oceniania są ustalone już w fazie planowania
• Ustalona jest forma i czas prezentacji wyników

Ustalenia te zawiera zazwyczaj instrukcja opracowana przez nauczyciela lub grupę nauczycieli.
Ze względu na przebieg i rezultaty projektu oraz formę prezentacji, projekt jako metoda nauczania dzieli się na dwa typy: 

• projekt badawczy, który polega na zbieraniu, selekcji, systematyzowaniu informacji o pewnych zagadnieniach. W wyniku realizacji powstają różne opracowania – eseje, albumy, fotoreportaże, wywiady, rysunki itp. Przykładem może być projekt o rodzinnej miejscowości czy własnej rodzinie.
• projekt działania polega na podjęciu jakiegoś działania we własnej szkole lub na rzecz środowiska lokalnego. W tym przypadku nie zawsze rezultaty można zaprezentować w szkole. Jeśli zostanie podjęty projekt renowacji zniszczonego placu zabaw na osiedlu czy ukwiecania i zadrzewiania okolicy, to w klasie można jedynie zaprezentować fotografie lub rysunki świadczące o zmianach, jakie nastąpiły w wyniku realizacji projektu.

Projekt, jak każde doświadczenia edukacyjne, powinien uwzględniać zainteresowania uczniów, ich potrzeby i możliwości. Stąd na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie jaki temat projektu byłby najbardziej odpowiedni dla uczniów, jakie możliwości kryje środowisko, gdzie mogą znaleźć inspirację i na czyje wsparcie liczyć. Oczywiście tematyka projektu stanowi część szkolnego programu nauczania oraz programu wychowawczo-profilaktycznego. Szukając tematu do projektu warto zastosować technikę burzy mózgów, zarówno wśród zainteresowanych nauczycieli, jak i samych uczniów. Po ostatecznej analizie, wybrany temat główny dzielimy na podtematy i te przydzielamy grupom. Może się to odbyć w drodze swobodnego wyboru, zgodnego z zainteresowaniami lub predyspozycjami grup zadaniowych, ale także na drodze losowania. Ten drugi sposób pozwoli być może skierować zainteresowania uczniów na takie zagadnieniami, których dotychczas nie brali pod uwagę.
Ważnym etapem pracy jest uświadomienie wszystkim uczestnikom celów projektu. Po co my się tym zajmujemy? Czego się nauczymy, dowiemy? Co skorzystamy?
Projekt, bazując na samodzielności uczniów i współdziałaniu w zespole pozwala na zdobywanie i rozwijanie wielu praktycznych umiejętności. Przy realizacji zadań w grupie uczniowie uczą się podejmowania – często w drodze kompromisu – decyzji, wyrażania własnego zdanie, słuchania opinii innych, dzielenia się rolami i zadaniami, dyskutowania oraz dokonywania oceny. Ponadto projekt wykraczając poza ściany klasy uczy korzystania z różnych źródeł informacji – w tym jakże rzadko docenianego przez tradycyjną szkołę- rodziców, dziadków, znajomych. Przy okazji pracy z różnorodnymi źródłami wiedzy następuje ich krytyka czyli sprawdzanie wiarygodności oraz selekcja – podział na ważne i mniej ważne, niezwykłe czy oryginalne.
Natomiast sama prezentacja może być okazją do ćwiczenia umiejętności publicznych wystąpień, atrakcyjnego opracowania zdobytych informacji np. w formie diagramów, komiksów, kronik, reportaży.
Wielką zaletą tej metody jest jej ponadprzedmiotowy charakter, zmuszający do korzystania z wiedzy i umiejętności zdobytych na różnych zajęciach edukacyjnych. Do opracowania literackiego tekstów uczniowie wykorzystają umiejętności zdobyte na lekcjach języka polskiego; graficzne i plastyczne opracowanie tekstu wymaga wiedzy z lekcji techniki, plastyki czy informatyki; wykresy, statystyki i diagramy potrzebują wiedzy matematycznej, a wycieczki, ekologiczne działania, nie obejdą się bez wiedzy przyrodniczej. Tak więc wiedza i umiejętności przedmiotowe są tu w naturalny sposób łączone, utrwalane i rozwijane.
Rola nauczyciela jest ogromna- szczególnie w fazie planowania i podsumowywania prac nad projektem. W czasie trwania zadań nauczyciel przyjmuje raczej rolę doradcy niż eksperta, drogowskazu niż drogi i w każdej chwili służy radą i wsparciem. Na początku warto ustalić konkretne terminy konsultacji. Będzie to jednocześnie okazja do monitorowania postępu prac uczniowskich i motywowania tych zespołów, które z różnych względów nie wywiązują się terminowo ze swoich zadań.
W harmonogramie projektu warto wyraźnie zaznaczyć, gdzie szukać sojuszników – mogą to być działacze regionalni, pracownicy różnych instytucji (niekoniecznie związanych z edukacją) i oczywiście rodzice – w zależności od podjętej tematyki.
Finał projektu może stać się świętem całej społeczności szkolnej. Planowana wystawa prac, forum dyskusyjne czy publiczna prezentacja mogą zgromadzić zarówno realizatorów, jak i wielu przyjaciół szkoły.
Całość prac nad projektem winna podlegać ocenie, według ustalonych kryteriów. Ocena ta jest przynależna nie tylko uczniom, ale również nauczycielom. Dokonując ewaluacji muszą odpowiedzieć sobie na pytania o celowość, skuteczność, jakość.
Czy dzisiejsza sytuacja szkoły – edukacja z wykorzystaniem technik i metod kształcenia na odległość – uniemożliwia z korzystania z tej metody dydaktycznej? Absolutnie nie! Dobrze przemyślany projekt czy miniprojekt zapewne zaktywizuje wszystkich uczniów i stanie się szansą na nabywanie kompetencji kluczowych. To również okazja do podtrzymanie relacji rówieśniczych i budowania klimatu współpracy w zespole klasowym. Można tu tylko przypomnieć, iż odmianą projektu edukacyjnego realizowanego „w realu” jest webquest, z którego metodyką zapoznamy Państwa w kolejnej części.

Na podsumowanie warto dodać, że oprócz wszelkich dydaktyczno-wychowawczych korzyści, realizacja projektu powinna przynieść uczniom przede wszystkim radość odkrywania i działania, a każdemu zapewnić sukces na jego miarę.