31 października 2024 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano  projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Zmiany dotyczą dwóch załączników do rozporządzenia:

• załącznik nr 2;
• załącznika nr 4a.

Projektowane zmiany polegają na:

• określeniu podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie nowego przedmiotu edukacja zdrowotna, a także uchyleniu podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie (załącznik nr 2 i załącznik nr 4a do rozporządzenia);
• określeniu podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie nowego przedmiotu edukacja obywatelska (załącznik nr 4a do rozporządzenia).

Projekt rozporządzenia przewiduje nowy schemat opisu podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotu edukacja obywatelska oraz edukacja zdrowotna uwzględniający kompetencyjne podejście do opisu treści nauczania. Schemat ten uwzględnia:

• cele kształcenia – wymagania ogólne powiązane z precyzyjnie określonymi umiejętnościami;
• wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy i umiejętności ściśle powiązanie z celami kształcenia (każdy dział tematyczny ma pytanie wiodące, każde wymaganie szczegółowe jest powiązane z celem ogólnym i obejmuje wiedzę oraz praktyczne umiejętności);
• fakultatywny charakter części wymagań szczegółowych (do wyboru nauczyciela);
• precyzyjne określenie korelacji międzyprzedmiotowych, umożliwiające nauczycielom integrację i holistyczne podejście do treści nauczania.

W założeniu MEN głównym celem przedmiotu edukacja zdrowotna jest przygotowanie uczniów do dbałości o zdrowie własne i najbliższego otoczenia, a wymagania ogólne tego przedmiotu dotyczą: rozumienia powiązań między różnymi aspektami zdrowia i czynnikami na nie wpływającymi, zainteresowania zdrowiem własnym i otoczenia oraz zaangażowania w zdrowy styl życia. Zgodnie z założeniami przedmiotu, pojęcie zdrowia jest traktowane szeroko i odnosi się do wszystkich sfer funkcjonowania: zdrowia fizycznego, psychicznego, seksualnego, społecznego i środowiskowego na wszystkich etapach życia. Dotychczasowa podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie nieobowiązkowego przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie skupia się jedynie wokół treści związanych z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka, prokreacją oraz problemami związanymi z okresem dojrzewania.

Zagadnienia ujęte w zaproponowanej podstawie programowej kształcenia ogólnego
w zakresie nowego obowiązkowego przedmiotu edukacja zdrowotna zostały – względem podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie dotychczasowego przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie – rozbudowane o treści związane ze zdrowiem i aktywnością fizyczną, odżywianiem, zdrowiem psychicznym, społecznym i środowiskowym, Internetem i profilaktyką uzależnień. Podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie edukacji zdrowotnej w branżowej szkole I stopnia, oprócz rozwijania alfabetyzmu zdrowotnego koncentruje się również na kształtowaniu zdolności krytycznego myślenia, analizy oraz oceny informacji dotyczących zdrowia.

Kolejna zmiana dotyczy podstawy programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, do której dodano podstawy programowe dla nowego przedmiotu edukacja obywatelska. Jak uzasadnia resort edukacji wprowadzenie nowego przedmiotu edukacja obywatelska wynika z potrzeby przygotowania uczniów branżowej szkoły I stopnia do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania obywatelskiego w społeczeństwie demokratycznym. Przedmiot edukacja obywatelska będzie kładł nacisk na kształtowanie u uczniów praktycznych umiejętności i kompetencji. Osiągnięcie założonych celów ma umożliwić przyjęta w projekcie rozporządzenia nowa koncepcja podstawy programowej kształcenia ogólnego dla tego przedmiotu, obejmująca nie tylko wiedzę i umiejętności, ale również realne działania obywatelskie.

Proponuje się, aby nowy przedmiot – edukacja zdrowotna – był realizowany obowiązkowo począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasach IV–VIII szkoły podstawowej oraz klasach I–III branżowej szkoły I stopnia. W nowelizacji zaproponowano, aby nowy przedmiot – edukacja obywatelska – był realizowany począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II branżowej szkoły I stopnia, a w kolejnym roku szkolnym 2026/2027 w klasie III branżowej szkoły I stopnia. Wymiar  zajęć  z obydwu przedmiotów w poszczególnych klasach zostanie określony w jednocześnie procedowanym projekcie rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych planach nauczania dla publicznych szkół.

Proponuje się, aby rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 września 2025 r.

Źródło:

• rcl.gov.pl
• men.gov.pl