Bajki terapeutyczne to szczególny rodzaj literatury dziecięcej. Ich celem nie jest jedynie zabawa czy rozwijanie wyobraźni, ale przede wszystkim wsparcie dziecka w przeżywaniu trudnych emocji i sytuacji. Dlatego autorzy takich opowieści muszą łączyć talent literacki z wiedzą psychologiczną, pedagogiczną i terapeutyczną. Wielu z nich to psycholodzy, pedagodzy specjalni, terapeuci dziecięcy czy nauczyciele, którzy w swojej pracy spotykają się z problemami najmłodszych i potrafią je przełożyć na język opowieści.
Jedną z najbardziej znanych autorek w Polsce jest Maria Molicka, psycholożka, która wprowadziła bajkę terapeutyczną do pracy pedagogicznej i terapeutycznej. Jej publikacje, takie jak „Bajki terapeutyczne” czy „Bajkoterapia”, stały się podstawą dla wielu nauczycieli i psychologów. Molicka w swoich bajkach porusza szeroki wachlarz tematów – od lęku przed ciemnością, przez adaptację w przedszkolu, aż po trudne doświadczenia związane z przemocą czy stratą. Na przykład w jej bajce o małym zajączku bojącym się ciemności dziecko stopniowo odkrywa, że strach można pokonać dzięki wsparciu bliskich i odwadze.
Kolejną autorką, której twórczość cieszy się dużym uznaniem, jest Agnieszka Antosiewicz. Jej książki, takie jak „Bajki pomagajki. Bajki, które uczą, jak się zachować w różnych sytuacjach”, pomagają dzieciom zrozumieć zasady bezpieczeństwa, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych i budowania relacji z innymi. Antosiewicz pisze prostym, zrozumiałym językiem, dzięki czemu jej bajki są odpowiednie dla przedszkolaków i młodszych uczniów szkoły podstawowej.
W kontekście pracy z dziećmi, które przeżywają poważniejsze kryzysy emocjonalne, warto wspomnieć o bajkach Małgorzaty Swędrowskiej. Autorka tworzy opowieści pełne ciepła, które wspierają w sytuacjach związanych z lękiem separacyjnym, stratą czy rozwodem rodziców. Przykładem może być bajka o misiu, który boi się, że rodzice już go nie kochają po pojawieniu się rodzeństwa – opowieść ta pozwala dziecku zrozumieć swoje emocje i odnaleźć w nich spokój.
Na polskim rynku pojawiają się także bajki tworzone przez psychologów-praktyków, takich jak Joanna Węglarz. Jej książki, np. „Bajki terapeutyczne dla dzieci i rodziców”, poruszają aktualne problemy współczesnych rodzin. Można w nich znaleźć historie pomagające w radzeniu sobie z lękiem przed lekarzem, przeprowadzką, pójściem do przedszkola czy rozłąką z rodzicem wyjeżdżającym do pracy za granicę.
Warto też zwrócić uwagę na autorów zagranicznych, których książki są tłumaczone na język polski. Debi Gliori w książce „Zawsze będę przy tobie” porusza temat bezwarunkowej miłości i poczucia bezpieczeństwa, co jest szczególnie ważne dla dzieci przeżywających lęki separacyjne. Z kolei Susan Perrow, autorka „Bajkoterapii”, tworzy bajki, które pomagają w pracy z dziećmi na całym świecie – jej historie dotyczą nie tylko emocji, lecz także wartości i zasad życia w społeczności.
Ciekawym przykładem współczesnego podejścia do bajek terapeutycznych są publikacje interaktywne, np. „Bajki bez barier” wydawane przez Fundację ING Dzieciom. To zbiór opowieści, w których bohaterami są dzieci z różnymi niepełnosprawnościami. Bajki te uczą akceptacji i empatii, a jednocześnie pomagają dzieciom, które same mierzą się z trudnościami zdrowotnymi, poczuć, że nie są same.
Wybierając bajkę terapeutyczną do pracy w przedszkolu, nauczyciel powinien zwrócić uwagę nie tylko na tematykę, ale także na to, czy jest ona napisana w sposób dostosowany do wieku dzieci i czy zawiera pozytywne zakończenie. Dobrym punktem wyjścia są właśnie książki Marii Molickiej, Joanny Węglarz czy Agnieszki Antosiewicz, które powstały w oparciu o wiedzę psychologiczną i wieloletnią praktykę pracy z dziećmi.
Bajki terapeutyczne pisane przez psychologów i pedagogów to nie tylko narzędzie wspierające rozwój emocjonalny, ale także forma dialogu z dzieckiem. Dzięki nim nauczyciel może w bezpieczny sposób poruszać trudne tematy, takie jak lęk, zazdrość, poczucie straty czy złość. To dowód na to, że literatura ma ogromną moc – potrafi nie tylko bawić, lecz także leczyć i wzmacniać najmłodszych w ich codziennych zmaganiach.