13 sierpnia br. minister edukacji podpisał zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Nowelizacja ta wchodzi w życie z dniem 1 września.
Zmiany niewielkie, aczkolwiek warto je odnotować.
Po pierwsze to realizacja prawna, dawno krążących w mediach zmian w zakresie listy lektur, która co prawda nie ma żadnego wpływu na wymagania egzaminacyjne ósmoklasisty (te dotyczą zapisów rozporządzenia a nie wymagań podstawy programowej), ale dla nauczycieli edukacji zintegrowanej oraz polonistów stanowi spore wyzwanie. W liście lektur uzupełniających pewne pozycje zniknęły, a w ich miejsce pojawiły się nowe, niektóre z listy obowiązkowej trafiły do uzupełniającej. Pełne zestawienie zmian prezentujemy poniżej.
Druga niewielka zmian dotyczy warunków realizacji podstawy programowej z etyki. Tam skreślono następujący warunek „Ze względu na konieczność podziału klasy na grupy dziewcząt i chłopców przy realizacji niektórych tematów oraz ze względu na zapewnienie młodzieży dobrowolności uczestnictwa wskazane byłoby przeprowadzanie tych zajęć na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjne”. Oznacza to, że jeśli w szkole organizowane są zajęcia z etyki (na pisemne życzenie rodziców lub pełnoletnich uczniów) zajęcia mogą być dowolnie umieszczone w tygodniowym rozkładzie zajęć. Jest to zapewne jeden z pierwszych kroków w zapewnieniu uczniom obowiązkowego udziału w zajęciach z religii lub etyki – do wyboru.
Załącznik:
Zestawienie zmian w lekturach/ w oparciu o materiały Ministra Edukacji i Nauki/
Załącznik:
Zestawienie zmian w lekturach/ w oparciu o materiały Ministra Edukacji i Nauki/
Typ szkoły | Lektury usunięte | Nowe pozycje na listach | Przeniesienia |
Szkoła podstawowa – klasy I–III | 1) Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz, Zaczarowana zagroda; 2) Mira Jaworczakowa, Oto jest Kasia; 3) Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?; 4) Marcin Pałasz, Sposób na Elfa | 1) Dorota Gellner, Wścibscy; 2) Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie; 3) Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca; 4) Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty); 5) Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata; 6) Åsa Lind, Piaskowy Wilk; 7) Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych | |
Szkoła podstawowa: klasy IV–VI |
Lektury uzupełniające: Karol May, Winnetou
| Lektury uzupełniające: 1) Carlo Collodi, Pinokio; 2) John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu; 3) Emilia Kiereś, Rzeka; 4) Zofia Kossak-Szczucka, Topsy i Lupus; 5) Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe; 6) Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek; 7) Longin Jan Okoń, Tecumseh; 8) Ferdynand Antoni Ossendowski, Słoń Birara; 9) Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny; 10) Louis de Wohl, Posłaniec króla | Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi – przeniesiona z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających |
Szkoła podstawowa- klasy VII i VIII | Lektury uzupełniające: Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów; | Lektury uzupełniające: 1) Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak; 2) Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie); 3) André Frossard, Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II; 4) Bolesław Prus, Placówka, Zemsta; 5) Henryk Sienkiewicz, Sąd Ozyrysa; 6) Nicolas Sparks, Jesienna miłość | 1) Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty) – przeniesione z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających jako pozycja: Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze; 2) Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty) – przeniesione z wykazu lektur uzupełniających do wykazu lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym w liceach ogólnokształcących i technikach |
Branżowa szkoła I stopnia | Lektura obowiązkowa wybrane wiersze poety Marcina Świetlickiego | ||
Liceum ogólnokształcące/ Branżowa szkoła II stopnia | Lektura obowiązkowa Zakres podstawowy: wybrane wiersze następujących poetów: Marcin Świetlicki Zakres rozszerzony: 1) Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym; 2) François Villon, Wielki testament (fragmenty); 3) Piotr Skarga, Żywoty świętych (fragmenty). | Lektura uzupełniająca Zakres podstawowy: 1) Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski; 2) Juliusz Słowacki, Listy do Matki (fragmenty); 3) Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty); 4) Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni; 5) Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy; 6) Witold Pilecki, Raport Witolda; 7) Wiesław Kielar, Anus mundi; 8) Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919; 9) Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie; 10) John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia Zakres rozszerzony: 1) Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina; 2) Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie; Ludzie, zwierzęta, bogowie; 3) Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem; 4) Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty); Tryptyk rzymski; Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty); 5) Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera; 6) Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne; 7) Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim. | Lektura obowiązkowa zmiana o charakterze redakcyjnym w pkt 49 dotyczącym powojennej piosenki literackiej zmiana o charakterze redakcyjnym w pkt 33 dotyczącym powojennej piosenki literackiej |
Liceum ogólnokształcące/
| Zalecane dzieła teatralne i filmowe 1) Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski; 2) Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk | Zalecane dzieła teatralne i filmowe
Przerwanie działań wojennych, reż. Juliusz Machulski | |
Liceum ogólnokształcące/
| Teksty polecane do samokształcenia Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, Film w szkolnej edukacji humanistycznej
| Teksty polecane do samokształcenia
1) Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku; 2) Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni; 3) Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii; 4) Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski; 5) Czesław Jaroszyński i Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej; 6) Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury; 7) Karl Jaspers, Idea uniwersytetu; 8) Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu; 9) Jakub Z. Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II; 10) O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S. Mazur; 11) Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego.
|
Typ szkoły
Lektury usunięte
Nowe pozycje na listach
Przeniesienia
Szkoła podstawowa
klasy I–III
- Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz, Zaczarowana zagroda;
- Mira Jaworczakowa, Oto jest Kasia;
- Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?;
- Marcin Pałasz, Sposób na Elfa
- Dorota Gellner, Wścibscy;
- Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
- Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
- Piotr Kordyasz, Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);
- Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;
- Åsa Lind, Piaskowy Wilk;
- Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych
Szkoła podstawowa
klasy IV–VI
Lektury uzupełniające:
Karol May, Winnetou
Lektury uzupełniające:
- Carlo Collodi, Pinokio;
- John Flanagan, Księga 1. Ruiny Gorlanu;
- Emilia Kiereś, Rzeka;
- Zofia Kossak-Szczucka, Topsy i Lupus;
- Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;
- Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;
- Longin Jan Okoń, Tecumseh;
- Ferdynand Antoni Ossendowski, Słoń Birara;
- Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;
- Louis de Wohl, Posłaniec króla
Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi – przeniesiona z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających
Szkoła podstawowa
klasy VII i VIII
Lektury uzupełniające:
Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów;
Lektury uzupełniające:
- Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;
- Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie);
- André Frossard, Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II;
- Bolesław Prus, Placówka, Zemsta;
- Henryk Sienkiewicz, Sąd Ozyrysa;
- Nicolas Sparks, Jesienna miłość
- Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty) – przeniesione z wykazu lektur obowiązkowych do wykazu lektur uzupełniających jako pozycja: Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze;
- Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty) – przeniesione z wykazu lektur uzupełniających do wykazu lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym w liceach ogólnokształcących i technikach
Branżowa szkoła
I stopnia
Lektura obowiązkowa
wybrane wiersze poety Marcina Świetlickiego
Liceum ogólnokształcące/
Technikum
Branżowa szkoła II stopnia
Lektura obowiązkowa
Zakres podstawowy:
wybrane wiersze następujących poetów: Marcin Świetlicki
Zakres rozszerzony:
- Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym;
- François Villon, Wielki testament (fragmenty);
- Piotr Skarga, Żywoty świętych (fragmenty).
Lektura uzupełniająca
Zakres podstawowy:
- Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
- Juliusz Słowacki, Listy do Matki (fragmenty);
- Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);
- Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni;
- Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
- Witold Pilecki, Raport Witolda;
- Wiesław Kielar, Anus mundi;
- Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
- Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
- John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia
Zakres rozszerzony:
- Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;
- Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie; Ludzie, zwierzęta, bogowie;
- Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;
- Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty); Tryptyk rzymski; Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty);
- Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera;
- Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne;
- Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim.
Lektura obowiązkowa
zmiana o charakterze redakcyjnym w pkt 49 dotyczącym powojennej piosenki literackiej
zmiana o charakterze redakcyjnym w pkt 33 dotyczącym powojennej piosenki literackiej
Liceum ogólnokształcące/
Technikum
Zalecane dzieła teatralne i filmowe
- Apocalypsis cum figuris, reż. Jerzy Grotowski;
- Zezowate szczęście, reż. Andrzej Munk
Zalecane dzieła teatralne i filmowe
Przerwanie działań wojennych, reż. Juliusz Machulski
Liceum ogólnokształcące/
Technikum
Teksty polecane do samokształcenia
Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, Film w szkolnej edukacji humanistycznej
Teksty polecane do samokształcenia
- Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku;
- Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni;
- Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii;
- Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski;
- Czesław Jaroszyński i Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej;
- Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury;
- Karl Jaspers, Idea uniwersytetu;
- Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu;
- Jakub Z. Lichański, Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II;
- O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S.Mazur;
- Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego.