1 stycznia 2024 r. nastąpił podział Ministerstwa Edukacji i Nauki na dwa odrębne resorty – Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ministerstwo Edukacji i Nauki istniało dwa lata. Zostało powołane 1 stycznia 2021 r. z połączenia dwóch resortów: Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Za rozdzieleniem ministerstwa edukacji od resortu nauki opowiadali się przedstawiciele Polskiej Akademii Nauk, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Podobne stanowisko zajęła także Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. „W poczuciu odpowiedzialności za polską naukę i szkolnictwo wyższe należy powrócić do modelu osobnego urzędu, w którego kompetencjach pozostanie nadzór nad uczelniami i innymi kluczowymi instytucjami, w tym Narodowym Centrum Badań i Rozwoju czy Siecią Badawczą Łukasiewicz” – apelowała 19 października 2023 r. Zuzanna Hazubska, która w latach 2018–2020 zasiadała w Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Zmiana została ujęta w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej, które stanowi:
,,§ 1.1. Tworzy się Ministerstwo Edukacji Narodowej w drodze przekształcenia dotychczasowego Ministerstwa Edukacji i Nauki.
2. Przekształcenie, o którym mowa w ust. 1, polega na wyłączeniu z dotychczasowego Ministerstwa Edukacji i Nauki, obsługującego sprawy działów administracji rządowej oświata i wychowanie oraz szkolnictwo wyższe i nauka, komórek organizacyjnych obsługujących sprawy działu administracji rządowej szkolnictwo wyższe i nauka oraz pracowników obsługujących sprawy tego działu.
§ 2. Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz zniesienia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. poz. 2334).
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024.’’

Resortem będzie kierowała Minister Edukacji Barbara Nowacka powołana na stanowisko 13 grudnia 2023 r. Siedzibą urzędu jest gmach w al. Szucha 25 w Warszawie.

Zadania ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania określa art. 60 ustawy – Prawo oświatowe:
,,1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania:
1) sprawuje nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami (…);
2) nadzoruje i koordynuje wykonywanie nadzoru pedagogicznego na terenie kraju, w szczególności nadzoruje działalność kuratorów oświaty w tym zakresie;
3) podejmuje działania służące zapewnieniu sprawności i efektywności nadzoru pedagogicznego, w szczególności:
   a) opracowuje i modyfikuje narzędzia nadzoru pedagogicznego,
   b) opracowuje programy szkoleń osób realizujących zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego oraz organizuje takie szkolenia,
   c) analizuje i opracowuje dane dotyczące nadzoru pedagogicznego,
   d) opracowuje corocznie i ogłasza na stronie internetowej obsługującego go urzędu informacje o wynikach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty.’’

I jeszcze dla przypomnienia. Pierwszym urzędem państwowym, do którego kompetencji należały sprawy oświaty była utworzona w 1773 r. Komisja Edukacji Narodowej. Jest ona uznawana za pierwsze na świecie ministerstwo nauki. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku utworzono Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W czasach PRL edukacją zajmowało się ministerstwo oświaty, którego nazwy i zakres działań zmieniały się na przestrzeni lat. Ministerstwo Edukacji Narodowej utworzono w 1987 roku. Pierwszym ministrem MEN po wyborach 4 czerwca 1989 r. został Henryk Samsonowicz. Od tamtego czasu ministerstwo edukacji narodowej funkcjonowało pod różnymi nazwami. Obecnie znów Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Źródło:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej – poz. 2694
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2023 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego poz. – 2695
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji – poz. 2717
• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672, 1718 i 2005
• forumakademickie.pl