10 grudnia to Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, święto obchodzone każdego roku w rocznicę podpisania powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych według artykułu 4 Karty NZ może być „każde państwo miłujące pokój, które przyjęło zobowiązanie zawarte w Karcie” i zdaniem ONZ – jest w stanie je wypełnić. Polska jest na liście państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych od 24 października 1945 roku.
10 grudnia 1948 roku w Paryżu podczas Trzeciej Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych uchwalono rezolucją 217/III A Powszechną Deklarację Praw Człowieka.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka to zbiór praw człowieka i zasad ich stosowania. W dokumencie spisano postulaty, o które człowiek walczy od setek lat. Każdy z nas powinien mieć zagwarantowane prawo do życia, wolności myśli, sumienia i wyznania. Każdy z nas powinien móc swobodnie głosić swoje poglądy i opinie bez względu na ich treść i formę. Nikt nie ma prawa traktować nas w nieludzki sposób i poniżać. Tymi zasadami kierowali się obrońcy praw człowieka na całym świecie. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka była pierwszym aktem ujmującym w kompleksowy sposób prawa jednostki w systemie ONZ. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jest jednym z najważniejszych dokumentów w dziejach ludzkości. Deklaracja została już przetłumaczona na 530 języków i dialektów, a do tego jest posiadaczką Rekordu Guinnessa jako najczęściej tłumaczony dokument na świecie. Pierwsze słowa preambuły do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przypominają, że: „Uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie”.
Coroczne obchody mają przypominać, że prawa człowieka to nie abstrakcja, lecz codzienność dotycząca każdego: kobiet, dzieci, osób z niepełnosprawnościami, seniorów, migrantów, mniejszości – wszystkich, którzy potrzebują wsparcia i równego traktowania. Tematem przewodnim na rok 2021 było hasło: „Równość – Zmniejszanie nierówności, promowanie praw człowieka ”. W roku 2022 temat przewodni to: „Godność, wolność i sprawiedliwość dla wszystkich”, w 2023 r. – „Wolność, równość i sprawiedliwość dla wszystkich”, w poprzednim, 2024 r., – ,,Nasze prawa, nasza przyszłość, już teraz”. Temat przewodni Dnia Praw Człowieka 2025 skupia się na ,,Naszych codziennych niezbędnych rzeczach” (Our everyday essentials), podkreślając znaczenie podstawowych potrzeb, takich jak żywność, mieszkanie i opieka zdrowotna, dla realizacji praw człowieka..
,,Gdzie ostatecznie zaczynają się powszechne prawa człowieka? W małych miejscach, blisko domu – tak blisko i tak małych, że nie widać ich na żadnej mapie świata. […] Jeśli te prawa nie mają tam znaczenia, nigdzie nie mają znaczenia. Bez skoordynowanych działań obywatelskich blisko domu, na próżno będziemy szukać postępu w większym świecie.’’ Te słowa wypowiedziała Eleanor Roosevelt, która jako przewodnicząca Komisji Praw Człowieka ONZ była siłą napędową w tworzeniu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
10 grudnia kończy się również szesnastodniowa Akcja Przeciw Przemocy ze względu na Płeć. To międzynarodowa kampania realizowana od 25 listopada. Wspólnym celem osób i organizacji z całego świata, zaangażowanych w Kampanię 16 Dni Akcji, jest wyeliminowanie wszelkich form przemocy wobec kobiet jako przemocy ze względu na płeć poprzez:
- rozwój świadomości, iż przemoc wobec kobiet ze względu na płeć stanowi pogwałcenie praw człowieka;
- wzmocnienie lokalnych struktur przeciwdziałających przemocy wobec kobiet;
- budowanie powiązań pomiędzy lokalnymi i międzynarodowymi inicjatywami na rzecz powstrzymania przemocy wobec kobiet;
- zastosowanie metod pozwalających na rozwijanie i odkrywanie nowych i skutecznych strategii;
- wzmacnianie solidarności kobiet na całym świecie, organizujących się by przeciwdziałać przemocy wobec kobiet;
- tworzenie narzędzi nacisku na rządy, aby wywiązały się z obietnic powstrzymania przemocy wobec kobiet.
Temat przewodni Kampanii w 2025 r. brzmi: „Bezpieczeństwo dzięki profilaktyce”. Inicjatywa organizowana w ramach kampanii jest okazją, aby zwrócić uwagę na problem krzywdzenia kobiet, a także przypomnienia, że przeciwstawianie się przemocy jest obowiązkiem każdego z nas.
Źródło:
- efhr.eu
- unesco.pl
- miasta.pl
- edupassion.pl
- wydarzenia.ngo.pl
- gov.pl
