6 marca 2025 r. Barbara Nowacka podpisała projekty rozporządzeń w sprawie podstawy programowej przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna:
- rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia;
- rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.
Oba będą nauczane w szkołach od 1 września 2025 roku.
Głównym celem przedmiotu edukacja obywatelska jest przygotowanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania obywatelskiego w społeczeństwie demokratycznym. Przedmiot będzie budował i wzmacniał postawy patriotyczne młodych ludzi oparte na poczuciu tożsamości i dumie z przynależności do wspólnoty, troski o małą i dużą Ojczyznę, poczuciu odpowiedzialności za jej kształt. Równolegle przedmiot ma kształtować otwartość i szacunek względem innych, empatię i solidarność z innymi oraz zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego.
Pani minister zapowiedziała szkolenia dla nauczycieli, którzy będą uczyć przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Zorganizuje i przeprowadzi Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie we współpracy z publicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli. Informacje na temat zakresu, formy i kalendarza szkoleń będą dostępne od 17 marca 2025 roku.
Nauczyciele, którzy będą uczyć edukacji obywatelskiej, mogą już zapoznać się z komentarzem metodycznym do podstawy programowej nowego przedmiotu opracowanym przez zespół ekspertów, który na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej przygotował projekt podstawy programowej tego przedmiotu.
Komentarz metodyczny jest dość obszernym poradnikiem ukazującym przedmiot jako element edukacji obywatelskiej i patriotycznej, omawiającym główne założenia i wyróżniki przedmiotu. Eksperci pokazują, jak budować zaangażowanie obywatelskie młodych ludzi. Analizują także wymagania szczegółowe w zakresie umiejętności, podpowiadają jak rozwijać umiejętności obywatelskie. W publikacji nie zabrakło rekomendacji w zakresie metod nauczania nowego przedmiotu i pomysłów na ocenianie uczniów.
Autorzy Komentarza podkreślają, że edukacja obywatelska jest przedmiotem praktycznym, którego celem jest przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania obywatelskiego młodzieży w społeczeństwie demokratycznym. Zalecają metody o charakterze decyzyjnym oraz metody kształtujące umiejętności społeczne, twórczego myślenia i rozwiązywania problemów: burza mózgów, metaplan, drzewo decyzyjne, analiza SWOT, WebQuest, debata ,,za’’ i ,,przeciw’’, debata oksfordzka, dyskusja panelowa, dyskusja plenarna, metoda studium przypadku, symulacja, odgrywanie ról i drama ale i portfolio.
Szczególnie dużo uwagi eksperci poświęcili projektowi edukacyjnemu. Jego realizacja jest dla uczniów obowiązkowym elementem procesu dydaktycznego. Podkreślają, aby o w projektach obywatelskich zwrócić szczególną uwagę na samodzielność pracy uczniów. Proponują, aby rozważyć jako inspirację i źródło wiedzy szkolny program wychowawczo-profilaktyczny.
Przykładowe tematy projektów zamieszczone w publikacji:
- Dlaczego tak mało osób angażuje się w naszej szkole w pracę samorządu uczniowskiego?
- Smartfon na lekcji – potrzeba czy problem ze skupieniem się?
- „Na problemy wolontariat”. Czy wolontariat można wykorzystać w ważnej dla nas sprawie?
- Czy PRL wciąż żywy? – badania nad konsekwencjami autorytaryzmu w Polsce.
- Jak upowszechnianie niesprawdzonych informacji wpływa na funkcjonowanie obywatela w państwie?
- Kampania wyborcza – informacja czy perswazja?
Więcej pomysłów, przydatnych informacji, wskazanie sojuszników oraz rekomendowanej literatury i źródeł w Komentarzu.
Źródło:
- Małek, U., Napiontek, O., Paździor, K., Rabiega, A., Wailewska, O., Witkowski, J., Zamęcki, Ł, Zaremba, M. (2025). Edukacja obywatelska. Komentarz metodyczny do podstawy programowej przedmiotu. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy
- gov.pl/web/edukacja
